Nora noa? / Joxemari Iturralde / Erein, 2001

Helmuga bila Javier Rojo / El Correo, 2001-08-15

Azken urte hauetan ia ia urteroko ohitura bihurtu da euskal irakurlearentzat Joxemari Iturralderen liburu berri bat esku artean edukitzea. Honetan zortzi narrazio biltzen ditu idazleak “Nora noa?” izenburupean. Nire ustez, bi talde, oso markatuak, osatzen dituzte zortzi narrazio horiek. Alde batetik, nolabaiteko ironian edota umore mingotsean oinarritzen diren istorioak ditugu. Askotan Euskal Herriaren egoera urruneko marko moduan dutelarik (noizean behingo aipamenak egiten dira egoera horri buruz, eta pertsonaiak zeharka bada ere, egoera horren eraginpean daude) sexua dute istorioa harikaltzen den ardatza.

Alde honetatik, Milan Kunderaren aspaldiko liburu batean gertatzen zen bezala, ingurua itogarria denean, irtenbide bat sexu bitalismoan aurkitzen da, nahiz eta bitalismo hori nahikoa frustrante gertatzen den. Besta istorio batzuek etsipena dute gai nagusia. Pertsonaiek, zerbait bilatzeko edota zerbaiti ihesi, eskualde urrunetara egin behar dute bidaia. Aipagarriak dira desertua aipatzen duten istorioak, hauetan bero itogarria, eguzki kiskalgarria, benetan sentitzen den zerbait baita, istorioei ispilatzearen itxura engainagarria emanez. Edonola ere, ahaztu behar ez dugun liburua da hau.