« Bukowski bere gordinean | 70eko hamarkadan »
Chevrolet tropikala / Rafa Egiguren / Susa, 2007
Kuban Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-12-07
Liburu elebiduna da Rafa Egigurenen hau. Ez dakit Euskal Herrian argitaratu den lehen liburu elebiduna ote, ala azkenurrena. Gainera, uste dut, horrek ez du batere garrantzirik. Axola duena, ordea, zer elebitasun klasekoa den eleberri honetakoa. Euskararekin batera edo euskararekin lehian dabilen hizkuntza Kubako gaztelera baita, halakoari “gaztelera” dei dakiokeen neurrian. Migel Salaberria Kubara iritsi da Sanferminak, Hemingway kubatartuak esango lukeen moduan, lehertu diren unean. Sanferminak etxean, eta festa nonahi, Kuban esaterako. Turista-bisatua dakar eta berak nahi duena sei hilabeteko egonaldia denez, norbaiten laguntza beharko du. Norbait hori pikaro hitzontzia izateak ez gintuzke harritu behar, baldin eta Kubako giza parajea ezagutuko bagenu. Hitza da lagunaren sostengu eta arnasbide. Hitza da Fidel Castroren bizibide. Hitza da literaturaren oinarri. Hitzaren garrantzia azpimarratu nahi du Rafa Egigurenek liburu honetan. Hitzarekiko lilurak bultzatu du testua idaztera. Baina hitzak bere espazioa behar du garatzeko, eta hitzaren espazioa eleberria izan daiteke, edo poesia, edo narrazioa, edo ahozko kontu eta kontaera, alegia ipuina.
Ipuin asko daude liburuan barneraturik. Ipuin txikiak dira, ipuin xumeak, anekdotaz haratago joateko gogorik ez dutenak. Baina badute liluratzeko ahalmena, eta ez txikia. Lilurarik gabe ez dago literaturarik. Lilura klase asko dago, ordea: Gebararekikoa, liburuekikoa, gugandik urrun dagoen kultura batekikoa. Gebararen txapela, esaterako, ikono bat da garai batean gazte izan ziren (ginen) askorentzat. Gebara bera ere bai, noski. Lehen gazte, eta orain sentimentalak egin gara, sentimenduak gainez gain egiten baitu, noiznahi, eta ezin aurre egin. Malkoaren irudia datorkit, malkoa baita sentimentalismo ororen iturri. Nostalgiak eragindako sentimenduaz ari naiz, halakorik ere sumatu baitut Egigurenen liburu honetan. Baina nostalgia guztiak ez dira ez txarrak ez atzerakoiak, atzera begiratzea ere beti ere ez den bezala nostalgiko. Denborak ez du irtenbiderik, bera baita irtenbide eta hitzaren bide.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres
Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga
Mikel Asurmendi
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza