kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Itzalaren ñabarduretan / Pello Otxoteko / Hiria, 2001

Itzalaren argia Jon Kortazar / Bilbao, 2002-01

Hona hemen, Durangoko feriaren inguruan gaudenean ere, askorik aipatuko ez den poema liburu handia, isiltasunaren itzalean igaroko dena. Pello Otxotekoren Itzalaren ñabarduretan poema liburuaz ari naiz.

Lerro hauek idazten ditudan momentuan, egunkariek hitz egiten dute Durangorako diren nobedadeez. Liburu hau ez da aipatzen. Poesiako bi besterik ez daude zerrenda luzean, biak editorial jakin batean argitaratuak. Hiria argitaletxea ez omen da ezaguna, edo ez du gozatzen kazetarien kariaz, eta hemen moldeetan sartzen ez dena kanpoan geratzen da.

Bada, ez dakit noren erruz, baina liburu sakonaren berririk ez du irakurleak izango, poesia moldez eta jakitez jarraitzen ez badu behintzat. Aitortu beharko litzateke Itzalaren ñabarduretan liburuak estetika sinbolistaren barnean kokatzen duela bere burua. Eta sinbolismoaren ateak nahiko itxiak ikusten ditudala neuk ere. Baina bidea hori dela jakin ondoren, hausnarketa-poesia gustuko dutenek atsegin handiz irakurriko dute liburua.

Hausnarketa liburu bat dugu hau. Itzalaren inguruan mugitzen duena bere pentsakizuna, filosofiatik hurbil, agian, hurbilegi gaur egun maite den estetika lauso eta arinarentzat. Otxotekoren estetikak idealismotik edaten du, pentsatzen du —oraindik ere, gehitzen dut nik— errealitatearen barnean mundu bi direla: ikusten duguna eta ezkutukoa. Eta ezkutuan, itzalean geratzen den izaki berezi horren bila abiatzen da idazlea. Estetikaren oinarriak ezagunak dira, moldeak ere bai. Tratamenduan ere Imanol Irigoien aritu zen aspaldi argiaren eta itzalaren arteko mugez hitz egiten eta horren tartean dagoen misterioa aztertzen. Lauaxetak esaten zuen bezala, berea misterioa argitzea zen. Baina tratamendura itzuliz, Otxotekok liburu pentsatua eman duela esan dezakegu, lana borobila, estetika horren bideetan erradikaltasunez mugitzen dena, nahiz eta noizbehinka erregistroa aldatu eta molde narratiboan poema bat edo beste eskaini.

Gizakia humanoago bihurtzea nahi du liburuarekin Otxotekok eta ez da asmo makala aurkezten duena. Humanismoaren bidean errealitateari buruzko izaera anitza aurkezten du bere liburuan. Inoiz Gandiagaren oihartzuna nabaritu izan diot poesiaren hitzetan (beste zenbaitetan Anjel Lertxundiren liburu baten izenburua ere gogoratu dudan bezala). Baina molde poetikoarekin batera hizkera poetikoa estutzeko ahalegin ederra egin duela Otxotekok ezin da uka.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak