« Gorputza eta ahotsa | Lur bat zure minari »
Itzalaren ñabarduretan / Pello Otxoteko / Hiria, 2001
Itzalaren argia Jon Kortazar / Bilbao, 2002-01
Hona hemen, Durangoko feriaren inguruan gaudenean ere, askorik aipatuko ez den poema liburu handia, isiltasunaren itzalean igaroko dena. Pello Otxotekoren Itzalaren ñabarduretan poema liburuaz ari naiz.
Lerro hauek idazten ditudan momentuan, egunkariek hitz egiten dute Durangorako diren nobedadeez. Liburu hau ez da aipatzen. Poesiako bi besterik ez daude zerrenda luzean, biak editorial jakin batean argitaratuak. Hiria argitaletxea ez omen da ezaguna, edo ez du gozatzen kazetarien kariaz, eta hemen moldeetan sartzen ez dena kanpoan geratzen da.
Bada, ez dakit noren erruz, baina liburu sakonaren berririk ez du irakurleak izango, poesia moldez eta jakitez jarraitzen ez badu behintzat. Aitortu beharko litzateke Itzalaren ñabarduretan liburuak estetika sinbolistaren barnean kokatzen duela bere burua. Eta sinbolismoaren ateak nahiko itxiak ikusten ditudala neuk ere. Baina bidea hori dela jakin ondoren, hausnarketa-poesia gustuko dutenek atsegin handiz irakurriko dute liburua.
Hausnarketa liburu bat dugu hau. Itzalaren inguruan mugitzen duena bere pentsakizuna, filosofiatik hurbil, agian, hurbilegi gaur egun maite den estetika lauso eta arinarentzat. Otxotekoren estetikak idealismotik edaten du, pentsatzen du —oraindik ere, gehitzen dut nik— errealitatearen barnean mundu bi direla: ikusten duguna eta ezkutukoa. Eta ezkutuan, itzalean geratzen den izaki berezi horren bila abiatzen da idazlea. Estetikaren oinarriak ezagunak dira, moldeak ere bai. Tratamenduan ere Imanol Irigoien aritu zen aspaldi argiaren eta itzalaren arteko mugez hitz egiten eta horren tartean dagoen misterioa aztertzen. Lauaxetak esaten zuen bezala, berea misterioa argitzea zen. Baina tratamendura itzuliz, Otxotekok liburu pentsatua eman duela esan dezakegu, lana borobila, estetika horren bideetan erradikaltasunez mugitzen dena, nahiz eta noizbehinka erregistroa aldatu eta molde narratiboan poema bat edo beste eskaini.
Gizakia humanoago bihurtzea nahi du liburuarekin Otxotekok eta ez da asmo makala aurkezten duena. Humanismoaren bidean errealitateari buruzko izaera anitza aurkezten du bere liburuan. Inoiz Gandiagaren oihartzuna nabaritu izan diot poesiaren hitzetan (beste zenbaitetan Anjel Lertxundiren liburu baten izenburua ere gogoratu dudan bezala). Baina molde poetikoarekin batera hizkera poetikoa estutzeko ahalegin ederra egin duela Otxotekok ezin da uka.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo