susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Arkitektoaren planuak ikertzen | Salmoen musika »

Kalamidadeen liburua / Joan Mari Irigoien / Elkar, 1996

Kalamidadeen liburua Unai Elorriaga / Idatz & Mintz, 1997-05

Liburu hau hartu eta lehenengo ikusten doguna eta gero nobela guztia bustitzen dauana umorea da. Denpora osoan ikusten doguz ironia-olgetak eta berba-jokoak. Bide honetatik geure historia hurbilari errepaso bat egin deutso autoreak eta, bide batez. gizarte bitxi honen ikuskera berezia ensoten dan familia berezi baten bitartez. Giro umoretsu hau ispilatzeko eta bere zenbait literatur balio adierazoteko poetaren figura aprobetxatzen dan: “…ez baitago poetei helduta bizitzerik, kalamidadez kalamidade ibili nahi ezean.” Honela, idazti honetako mamietako bat laburtzen dau. Batzutan, baina, hiperbole umoristikoa edo disparatea deitu daitekeen gauza batera heltzen da: zientzia-fikzioko pelikuletan ikusten ez diran imajinak eta egoerak sortzen dauz. llalanda be, ez daitela inor larritu, irakurtzeko liburu atsegina da eta.

Nabarmena da, bestetik, irakurlearen inplikazinoa. Dei-funtzioa sarritan erabiltzen dau aurrean daukanaren atentzinoa itxartzeko: “…baina zaude lasai, irakurle, ez estutu, argibiderik gabe ez zaitut utziko-eta, liburua zeure patrikatik horren zintzo ordaindu ondoren…”. Joera honek punturik altuena jotzen dau agertzen dan gurutzegraman: Elkarrizketa bateko azken esaldia igartzeko, irakurleak gurutzegrama bat osotu behar dau. Bestalde, komikiak eta irudiak leku guztietan agertzen dira liburuan zehar.

Beste puntu bat literatur kritikariakaz daukan lehia da: “…ez nituzke, halaber, modernitatearekin konprometitutako luma zorrotzeko kritikari jakintsuak ere ahantzi nahi…”. Badirudi aurretik datorren auzia dala. Gitxi batzuk erregulatzen dabenaren kontra azaltzen da Juan Mari Irigoien.

Amaitzeko esango dot irakurtzeko nobela atsegina dala eta hain garesti dagoan umorez eta ironia oparoz beteta dagoala. Euskera naturala dauka Irigoienek ganera, baina, aldi berean, aberatsa. Alderdi askotatik gozatzeko nobela da hau, beraz, “Zeure patrikatik horren zintzo ordaindu ondoren”, irakurle hori, ez zara damutuko.