« Dordoka bidaiarien ildotik | Segurtasun osoa bilatzen duen normaltasunari aitzi »
Hiriaren melankolia / Felipe Juaristi / Baroja, 1987
Apurtuaren oreka Amaia Iturbide / Hegats, 1989-12
Poesiak definitzerik balu, Hiriaren malenkonia poema-liburua sensibilitate gozoz perfumaturiko diarioa bezala definituko nuke, non etengabe apurtu eta sortu, jaio eta hil egiten den poetak itxaso bigun baten uhin-pleguetan nabegatzen bait du. Novalisek esandakoa gogora datorkit, hau da, egun batean dena gorputza izango zela, zeren aitorpen-kutsua duten orri hauetan zehar, gorputza hedatzen bait da barne-mapa inmenso bat bezala eta gorputzarekin sensualitatea, abots leuna eta halaber mindua poemen hitzen atzean izkutatzen dena. Aurpegi izkutu horrekin kontaktatzen gaituzten zubiak metaforak dira, bestalde urruneko lurraldea (larrualdea) ukitzen duten beso luze horiek. Eta Hiriaren malenkoniaren azal mugagabearen barrenean sartzen garelarik, metafora da nagusi, metafora bait da lerro batetik bestera garamatzana, orri batetik bestera, betiere hurbil daukagun gorputza uminera bidaia egiteko untzia delarik, kanpo eta barearen arteko lokarria.
Hitzen kateatze-jarioan, espazio eta denbora anitzen gurutzaketa irakurtzen dut, iragana, oraina eta geroa, elkarren ondorioak direnak, marmorezko mahaiaren gogortasunaren gainean oihalaren samurra, guztia oreka batean edo, hobe esanda, oreka apurtuan. Esan nahi dut, Felipe Juaristik eraiki duen unibertso poetikoan hainbeste garrantzia duela egiteak nola desegiteak, osotasunak nola apurketak, eta dinamika honek nolabaiteko arintasuna opatzen dio kakurketari.
Ez da falta egunerokotasunak ematen duen filosofla, sakelan kabia egin ondoren ateratzen diren esaldietan adierazia. Teoria haundirik ez, baizik eta mundutik ibiltzeko balio duten esaldiak, batzutan zalantzan lainotuak, galdera erretorikoen bidez zizelkatuak.
Badakigu jakin, bestalde, poemetan hitzak azken hitza duela, ezin daitekeelako lekuz aldatu, dagoen-dagoenean hartu behas delako, baina hitzak ere traizioa gordetzen du, denborak deusezta dezakeelako. Aho biko ezpatarekin dantzari trebea behar du izan poetak. Hiriaren malenkonian hitza bera da aidare, giroa (poema batek iraun dezan hain zafia eta era berean hain ezinbestekoa dena) lortua dagoelako. Eta lorpen hau luma zalu baten ondorioa da.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi