kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Gure zinemaren historia petrala / Koldo Izagirre / Susa, 1996

Gure zinemaren historia petrala Roberto Mielgo Merino / Hegats, 1997-12

Urte honen lehendabiziko urratsekin batera etorri zitzaigun nortasun bereziko gipuzkoar honen dastagai berria. Dastagai diot, bai, niri zapatari baten seme historiko haren irudia gogora ekarriagatik, sortzaile pluridiziplinar honek baduelako oroitzapenak halako ikuspegi xamur, erromantiko eta hunkigarriaz erakartzeko ahalmena, baina inolaz ere inozoa, hori ere esan beharra dago.

Ez dugu Koldo Izagirre erraz koka edo defini daitezkeen sortzaile horietakoa, ez dut nik hala uste behintzat. Badirudi gure txokotxo honetan —besteetan bezalatsu, esan behar da, zoritxarrez— ez dugula erraz bere poesia autoargitaratuko lukeen outsider tankerako olerkaria eta kritika akademikora hurbiltzen den ikerlariaren lana lotzerik; Bertan Filmeak eta horrelako istorioak ez aipatzearren, noski. Baina historiaz ari garela, badira, gure mesederako —nahiz eta inoiz eskertu ere ez diegun egiten—, euskal kulturaren ibilbidean halako sortzaile hiperaktibo eta mugikor zenbait, eta nik esango nuke, beldurrik gabe, gure biboteduna horietako bat dugula.

Oraingoan ezuste zoragarria eskaini digu Izagirrek, Iñigo Aranbarrirekin batera eginiko lan mardularen ondoren. Ezustea diot, ez baita Unsainek aspaldi argitaratutako historia ederraren gisako gauza objektibo eta akademikoa izan. Nolanahi ere, sorpresa ez da hainbesterakoa izan, horretarako izenburuan gorriz idatzitako “PETRALA” ikaragarriak hatz argia ematen baitigu.

Kronika kutsua izanik ere, ez da, berez, kronika bat, ohizko dugun kontzeptuan. Eta, esana dugunez, irizpide akademikoetatik datozkigun historia horien erakoa ere ez. Zer da, orduan, Gure zinemaren historia petrala abentura berri hau? Bada, Izagirreren esperientziatik eta honek besteen esperientzietatik bildutako anekdotario subjektiboa dugu, ni lako bati horrelakoak hain kategorikoki esatea zilegi bazaio. Eta horretan du liburu honek bere zerik erakargarri eta indartsuena, Izagirreren gatz eta piperrak ematen baitio begirada nostalgiko eta, aldi berean, ironiko horri bere bizitasuna.

Baina, kasketaldi hutsarekin konformatu gabe —Koldo Izagirrez ari gara!— behin eta berriro atxikitzen zaio euskara eta euskal kulturaren egoerari, euskal zinearen eza eta gehiegikeriak abiapuntu, haiei buruzko topiko eta argitu bagako erronka ugari plazaratu beharraz eta ezin ahaztuaz irakurlea ohartu nahian. Haurkeria itxurako joko krudelak itsu-mandoka dabilen herri batentzat, alegia, gure bibotedunaren familiako batek aspaldi esana zuenez.

Gauza bat eskertu behar diogu Izagirreri bereziki: gure historia munduan ere badagoela erakutsiaz batera, soilik gurea den zerbait ere baduela gogorarazten oraindik ahalegina egiten duten gutxi horietakoa izatea, inolako apologismotan erori gabe, euskal kultura eta euskaldunon mesede eta pozerako.

Baliteke, Koldo, zutaz amoroski aritze honek mesfidantzaren bat eragin izana. Nire iritziei buruzko zalantzak argitu nahi dituenak irakur dezala opari interesgarri eta —gainera!— entretenigarri hau, eta honela, gutxi barru, ugari izango gara, Izagirre eta beretarrekin batera, Man Ray maiteko dugunok.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak