kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Biotz-begietan / Xabier Lizardi / Itxaropena, 1956

Biotz-begietan olerkiak U. / Euzko Gogoa, 1956-05

“Lizardi”-zaleok ezteietan gaude, aren olerki zoragarriak berriz ta berriz irakurri ta miazta baititzakegu, bigarren argitarapen oni esker. Olerkiok euskal-olerkari eder-bera ta erritarrik iakintsu ta bikainenak beti ere zenbateraino iaso ta zein goian euki dituzten ez da esaten errez. Gatozen, ordea, bigarren argitarapen oni buruz mintzatzera; Labayen’ek bigarren argitarapen oni buruz auxe dio bere oarrean: “Lizardi zanaren adiskide batzuek bigarren edizio au gertu dugu. Ta ez nolanaikoa; gaingaineko, apain eta bikain, pitxi bati dagokion bezelakoa“. Ta ala da, izan ere, oraingo azalari ta edergarriei gagozkiela.

Alare, zenbait oarkizun ezarri nai, nituke bigarren argitarapen oni buruz. Aurreneko argitarapenetik lau puska kendu omen dituzte, Labayen’ek dionez: “Yaun errukiorra”, “Aldakeri”, “Izotz ondoko iguzki” ta “Gure mintzo” olerkiak alegia. Ez da makala, benetan. Nere ustez, azkenengo iru olerkiok urre uts-utsezko puskak dituzute, ta ez zenituten kendu bear, inola ere. Ederrari gagozkiola, iru olerkiok ez diete zorrik Lizardi’ren beste olerkioi. Bestalde, “Arrats-Gorri” eta “Etxeko kea” eman dituzte Umezurtz olerkietatik artuta. Ageri danez, ez da bigarren argitarapen utsa, kendu ta geitu nai dutenez egin baitute oraingo argitarazleek. Nere ustez, ez da ori bide, olerkari zanaren baimenik bage egitea.

Geigarri zurrian, beste oiek geitu bear zituzten, “Biotz-Begietan” olerkiei buruz emandako iritziak, alegia, olerkari zanak txukun txukun gordeta utzi baitzitun: “Orixe”k berak orduko egunerokoetan idatzi zitun iritziak, bere aurritza naikoa ez zala uste baitzun, antza, Iauregi’rena, “Zarralde”renal Etxegarai’rena, Lauaxeta’renak, Artetxe’rena, Olaburu’rena, Aitzol’ena, Zubimendi’rena, ta abar. Emeteri Arrese’k egin zion txartela ere oso iakingarri genukean, eta alde batera utzi dute oraingo argitarazleek. Lizardi zanak “Biotz-Begietan” argitara-ala, txartel zoragarri auxe iaso zun:

A D. Jose M. Aguirre

Poeta vasco

TOLOSA.

ori zuzenbide bezala, ta bestekaldean auxe zion Arrese adiskideak:

“Agur, Joxe Mari

Aberri-baratzako lorapilik ederrena “Biotz-Begietan” osatu dezun orri: olerki-txorta xamur, naro ta bikaina.

Nere gogo-mitxirrikak or luzaro miztuko du, or izain bere gozartze geldi.

Biotzetiko laztan bat esker-oneko naizen adiskide

Emeteri’k”.

Olerkari batek beste bateri goratzarre oberik ezin opa. Garai artakoen iritzietatik zenbait puska artu ba’zenituzten, sarrera ederrena izan zezaketen oraingo irakurleek. Alare, eder-lanetan buru ainbat aburu gerta oi bait-da, ez da arritzekorik oraingo argitarazleen iardunbide au.

Erabat esateko, “Biotz-Begietan” bigarren argitarapen onen azala ta edergarriak aintzat ditut, noski: Lizardi beraren olerkiak eun bidar aintzatago, aldizkari ontan agertu izan dugunez.

Guk gaztetan irakurri genun gogoz ta egarriz irakurriko al dute oraingo euskaldunek liburu eder au.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak