kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Gerlako tresna bizidunak / Xipri Arbelbide / Elkar, 1986

Gerratea eta gizona Jon Kortazar / Eguna, 1987-01-08

Xipri Arbelbidek argitaraturiko Gerlako tresna bizidunak nobelak, zenbait gogoeta sakon eta gogor jartzen du irakurlearen begi eta sentipen aurrean.

Algeriako gerratearen inguruan idatzita, nobela tankeran emanak diren oroimenok, nobelatik baino, hurbilago daude erreflexio historiko zein politikotik, edo erreportaia periodistikotik.

Algeriako gerratea Iparraldeko euskaldunentzat berebiziko esperientzia historikoa izanik, Xipri Arbelbidek aukera ona ematen digu Hegoaldekoei, gure gudu zibila une batez ahaztu eta beste aldekoekin esperientziak batzeko; euskalduntasunaren izaera osoago batetan batzeko.

Gainera beste zerbait ere erakartzen digu bere orrialdeetako zorroetan: Hegoalde honetan hainbeste desiratzen den tonu errealistaren oihartzun eta praktika. Aukera ederra, noizbait narrazioa lauegia, deskripzio faltaz den arren, Barojaren bidetik abiatu den norbait irakurtzeko.

Ez nuke jarraitu nahi protagonistaren kontzientzia-borroka aipatu gabe. Xipri Arbelbideren nobelaren ardatz eta gunea hauxe baino ez bait da: pertsona batengan gerrateak, eta honen basakeriek sortzen duten izaeraren galtzea. Gerratea barnetik ikusten saiatu da Xipri.

Hala ere, urrunago joan nahiean sentitzen dut idazlea. Gudan diktadore izandakoak demokrazia garaian, eta honen izenean, herriko jaun errespetagarri bihurtuta ikusitakoan, fikzio-politikaraino eraman nahi izan da nobelaren gain. Agian, transizio demokratikoen salaketa sortu arte. Asmo larregitxo batera jarriak, baina hobe tupin ongi homituak, anbizio faltaz bilusturik agertzen den lapikoa baino.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak