kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Agustin Anabitarteren idaz lanak / Agustin Anabitarte / GAK, 1986

Anabitarteren lan osoa argitaratua Jon Kortazar / Eguna, 1986-11-13

Augustin Anabitarteren lan osoa argitaratua izan da egunotan. Orain dela hiru urte hil zen idazlea, eta “anormaltzat” ditugun literaturetan karrera literario arrunta uler dezakegu berea. 1929. urtean argitaratu zuen bere lehendabiziko nobela, “Usauri” deituraz, eta geroztik, urte luze eta ilunetan aritu zen, bere azken nobela “Aprikako basamortuanu”, bidai-kroniken antzera moldatua, 1962. urtean argitaratu arte.

Idazle ahaztu xamarra dugu gure literatura historien orrialdeetan, eta beharbada era berdintsuan aurkitzen da gure literatura klaseetan ere.

Gogoratzen dut “Usauri” irakurri nuen eguna. Gipuzkoako Aldundiko Liburutegian; iraila gorriko egun euritsuan. Liburua, edizio zaharrean aurkitu nuen. Gaurkoaren aldean, bestelako edizioa egin zioten Anabitarteri.

Era berean gogoratzen dut egindako inpresio sakona. Hantxe ziren gaur egun modernotzat jotzen ditugun ezaugarriak: euskara eta erdararen erabilera, hiri giroa, deskripzioetan erabiltzen duen idealizazioa… Hantxe ziren kontatzeko era berriak, amaiera gabeko idazlearen ironia, kontatzerako erabilitako urruntasun hori, eta berriro burleti idazlea, bere burua han non aurkitzen dudan nobelaren erdian nobela bat idazten ari dela adieraziz.

Nobelak harritu egin ninduen. Euskal nobelagintzaren kondairetan ez bait nuen bere izena letra handiz ikusi. Gotzon Garatek idazle kostunbristatzat jotzen du, Lasagabasterrek ez zion aipamen txiki bat baino eskeini. Sarasola ibili zitzaigun bizkorren, esajerazio pixka batekin, Txomin Agirreren hainakoa bazela adieraziz.

Geroxeago irakurri izan ditut beste aipamen batzuk ere. Gehienetan erromantiko eta kostun-bristatzat aipatzen dute.

Baina izenen atzetik, izanak ere badirela konturatzen naiz. Eta ez kostunbrista, ez erromantiko izanak ez doazkio egokiegi Anabitarteri. Noiz edo noiz guk ere ikasiko dugu nobela liriko bat badagoela. Nobela lirikoaren adibide ederra eman zigun Anabitartek bere nobelagintzan. Izenak eta izanak nahastu gabe, lotsarik gabe jarri genezake Anabitarte ongi merezita duen toki altuan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak