« Ezkutukoak desestaliz | Azalaren oroimena »
Satorrak baino lurperago / Pedro Alberdi / Alberdania, 2000
60ko hamarkadaren kronika Javier Rojo / Ipar Atea, 2001
Pedro Alberdik, Ramon Saizarbitoriaren Hamaika pauso-n agertzen den pasarte bat (Ortiz de Zarateren eta Iñaki Abaituaren elkartzea, Bartzelonan) abiapuntutzat hartzen du 60ko hamarkadaren kronika egiteko, Satorrak baino lurperago izeneko liburu interesgarri honetan. Kronika hau hiru zutaberen gainean eraiki du. Lehenengo zutabea politikari dagokio. Alde honetatik liburuan kontatzen da nolakoak izan ziren ETAren hasierak, Burgoseko epaiketa heldu arte. Bigarren atala, kulturari dagokion kronika da eta hamarkadaren ibilbidea ulertzeko Gabriel Arestiren garrantzia azpimarratzen du. Orduko idazleen kezkak eta tirabirak (polemika benetan gogorrak batzuetan) agertzen zaizkigu, beraz, liburuan. Esan daiteke politikan ETA ardatza den modu berberean, kulturan Gabriel Aresti izango dela. Hauek dira liburuan kontatzen diren gauzarik inportanteenak, baina bi osagai hauez gainera, kronika sentimentalaren alorreko istorioak ere aipagai dira, batez ere kirolari dagokionez. Hiru maila hauek, bestaldetik, zatitxoak
txandakatuz emanda daude, denboran hirurak batera ematen baitziren, eta askotan, berezi ere, zaila baitzen beraiek (batez ere politika eta kultura) bereiztea. Ez dakit honelako liburuek 60ko hamarkada hobeto ulertzeko aukera ematen duten. Batzuetan iruditzen zait gauza hauek ia ia nobela bat bailitzan kontatzean fikzioaren mailan utzi ahal dituela egiatan gertatutakoak. Baina, gutxienez, gertaerei perspektiba emateko balio dute. Bizitasuna ematen diete gertaerei, askotan historia liburuetan galtzen den giza-perspektiba eskainiz. Ezin daiteke utzi, bestalde, liburu honek J. Juaristiren beste zenbaitekin dituen paralelismoak aipatu gabe, bietan antzeko gaiak erabiltzen baitira. Pedro Alberdik liburu ederra eskaini die irakurleei, ironia falta ere ez duena. Hor kontatzen dena zeharo egia ez bada, berdin dio: italiarrek esango luketen moduan, ondo kontatuta eta kantatuta baitago.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez