susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ezkutukoak desestaliz | Azalaren oroimena »

101 gau / Txiliku / Elkarlanean, 2000

Adabaki-literatura Javier Rojo / Ipar Atea, 2001

101 gau izeneko liburu honetan, J.M. Olaizolak, Txiliku ezizenez ezagututako idazleak, bitxikerien bilduma eskaintzen dio irakurleari. Liburua,izenburuan aipatzen den zenbakiaren haritik, 101 atal txikiz osaturik dago, non miszelanea moduko batean denetarik aurki baitezakegu: istorioak eta istorioak ez direnak; entziklopedietan agertzen diren gai jakingarri bitxiak; istorioak eta historia, alegia, euskaraz bereizketa hau egiterik badago. Gauzak horrela, errealitate zatikatuaren isla izango litzateke liburua, eta zatiketa hori irudikatzeko egunkari itxuradun liburua sortu du idazleak. Honelako lan baten aurrean, ezinbestean dator burura Sarrionandiaren eta Lertxundiren zenbait libururekiko konparazioa, guztiek bide bertsutik doazela dirudite-eta. Normalean marjinaltzat hartzen den jakinduria (tertulietarako oso egokia izan daitekeena) biltzen da honelakoetan, kulturaren adabakiak dei genitzakeenez osaturik dagoena. Literaturaren aldetik zaila da honelako liburuez iritzirik ematea, zeren eta, literatura, ez baita egiten bertan. Irakurgai saila aurkezten da, batzuetan interesgarria (bitxikeriak berez interesgarriak izan ohi dira), bestetan kontatzen direnak oso ezagunak direlako edo, betiko topikoen itxura duena. Eta euskal literatura honelako liburuek daukaten arrakasta handia ikusita, azpigenero baten aurrean gaudela esango nuke, adabaki-literatura, “Reader digest” euskalduna. Ironiak alde batera utzita, honelako liburuak euskal kulturaren egoeraren sintoma lirateke, liburu hauek euskal irakurleen berezitasun eta nahien adirazgarriak izan baitaitezke. Ikuspuntu honetatik, egoerak bultzatu du honelako liburuak beharrezkoak izatera. Itxura ikusgarri eta deigarri baten atzean, itxurazko jakinduriaren atzean, irakurle hasi berrientzako irakurgai xume batzuk baino ez dira agertzen.