susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Herri baten bizi puskak | Nostalgian galduta »

Tigre ehizan / Aingeru Epaltza / Elkar, 1996

Tigrea buru barruan Jose Luis Otamendi / Argia, 1996-12-08

Behin berriz, zein narratzaile indartsua eta trebea den erakusten dator Aingeru Epaltza eleberri labur honekin. Abenturazko kontakizun errealistaren itxuraren pean, Hego Euskal Herriko ihesginak protagonista dituen drama ia-ia metafisiko baten aurrean jarriko gaitu. Ehizaldi bi ematen zaizkigu paraleloan garatuak. Martin aita, eta Martintxu semea ehiztari ibiliko ditugu zein bere bidetik. Urteak dira elkarren berririk ez dutela, Espainiako Gerra Zibilak urrundu ditu. Aita Venezuelan dago, atzerriratu politikoa da; semea Lapurdin, Larresoron, familiarekin ihes eginda. Gertaerak 1944ko abuztuaren 7an jazotzen dira. Atlantikoaren alde banatan. Amets berdin batek lotu ditu aita-semeen gogoak: larri esnatu dira biak goizean, tigre baten erasoaren aurrean batak bestea babesik gabe ikusi duenean. Ametsa da, azken batean, semea eta aita ehizera behartu dituena, betiko elkar galtzea ekarriko lukeen oker handia gerta dakien ekiditeko.

Semearen ehizagaia, tigrea, suntsitu nahi duten armada alemanaren tanke bat da: aitarena, berriz, gizon bat hil duen tigrea, jaguarra. Epaltzaren idazkera ederra bizkaierak ontzen du, batez ere, Venezuelako gertaerez diharduenean, eta lapurterak Larresoroko kontuez ari denean. Ehizaldi biak berez, orrialdez orrialde dira gozagarri, eta irakurlearen jakin-gose eta irrika bizia pizten asmatuko dute bete-betean. Tigrea tigre soila baino gehiago da, alegiazko dimentsioa hartzen du. Tigrea gerra izan liteke, erbestea, aita-semeak banantzen dituena, biak ala biak etxera ezinik dauzkana. Venezuelan den gudari ohiak deserrotze urragarriari eman nahi dio aurpegi tigrearen atzetik dabilela, Lapurdin bizi den mutiko bizkaitarrak bere nongotasuna nahi du garbitu nolabait.

Azal atsegin eta mami konplexu eta aberatseko liburu baten aurrean gaude, oso doi egituratua. Neurri-neurrian emanak datoz narrazioaren elernentu desberdinak, betegarririk gape. Azken boladako euskal narratibaren, eta Epaltzaren esku helduaren lagin dotore bat.