kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Auto-stopeko ipuinak / Pako Aristi / Erein, 1994

Menturarekin jostatzen Itxaro Borda / Argia, 1994-11-06

Jakin badakigu, Pako Aristi urrestildarrak, Euskal Herria, kolore askotako coccinelle autoan zeharkatzen duela, eta agitzen zaiola noizean behin, herriko lautada hotzen bakardaderen arintzeko, kide baten edo bestearen stopean hartzeko. Autora igotzen zaizkionak suertez elekariak dira eta haien hitz bakoitzak memorian kokaturik, gero paper xuriaren gainean jartzea du lana Pako Aristik. Ez pentsa lan erraza denik. Instanteak, giroak, aitzineko oroitzapenak, memoria kolektiboa larrutzen duten minen oihartzunak, bitxikeriak, ankerkeria esplika-ezinak, jarrera sadikoak ekarri ditu Pako Aristik, Ereinek duela zenbait hilabete argitaratu dion ipuin bildumara.

Ipuinetarik gehienak “menturarekin” jostatzen dira, ezbeharrarekin, “azartarekin” testuan barna nonbait idatzirik den bezala; ordea “azarta” epaile doia aldiz “mii bat biloetarik tiraka” izkribatuak direlako irudipena ematen digute. “Azartaren menpean” uste da beti, gertakaririk ikaragarrienak direla nobela edo ipuingai, irakurlea desgostuaren hegian daldaraka ari delarik, literatur ekoizpen arras ona dela, telebistan edo zinean odola ixurtzen den bezala, idazleak irakurlaren sentimenduak nahasi nahi izan ditu, irakurlearen gogo lasaia inarrosi, erreala bilakatu, ahalezko ihes bideak eskainiz. Irrazionalitatearen garaian gaudela ahantz ez dezagu.

Bukatu baino lehen, jendarteako sadismo imaginarioaren literaturara pasatzeko Pako Aristik erabili duen hizkuntza aipatzeko genuke: nabaritzen zaio indao bat egin duela hitzak aukeratzeko unean, iparraldeko eta hegoaldeko erra-moldeen artean halako oreka “harrigarri” bat bilatuz. Hargatik, ipuin bat edo beste salbu, nork baliatuko ditu auto stopeko kondakizun hauek munduaren entelegatzeko.

Agian munduak ez du entelegatze premiarik, jasan baizik.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak