susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ipuin Laburrak | Sagar izan nahi zuen gerezia »

Zozoaren kanta / Marie Louise Legorburu / Maiatz, 1993

Eresi ankerra Itxaro Borda / Argia, 1994-05-15

Urbanismoak eraiki kulturetan agian, topiko hutsa da, neo-ruralismo beltzean girotu nobelak idaztea. Alabaina hiritar bakoitzak badu baserriari buruzko ikuspegi fantasmatua. Iparraldean aldiz, klitxeetarik urrun, eguneroko suntsitze ageria dela aitor dezakegu baserritar munduaren beherakada, eta Eñaut Etxamendiren “Gilentegiko Gilen” terriblean salbu, hain krudelki ez da sekulan deskribitu jendarte ruralaren azken hasperena. Marie Louise Legorburu hendaiar gazteak, lekukotasun mota berdina eskaintzen digu, Maiatz argitaletxeak atera -”Zozoaren kanta” nobela laburrean.

Lapurdi urbanizatu eta turistifikatuan, kasik ahantzirik da sozietatearen oinarria baserria zela, eta baserria izaitez, euskarak ere bere bizitasuna bazuela. Ahanzmena ezabatzeari uztartu da Marie Louise Legorburu, Iñakiren bizitzea sortzetik hiltzeraino kondatzen saiatzen delarik. Nobelan, lehen-lehenik senditzen dena, jendarte ruralaren barneko bortizkeria da, jendeen arteko harremanen gogorkeria, berantago tragedia onduko duena, edo tragedia baimenduko duena. Alde hortarik, eder da irakurtzea, Marie Louise Legorbururen lehen elaberria izanik, tragediarako oihala zein txukunki iruten duen idazleak, hilketa eta hilketaren ondoko eromena egiazkoi moldatzeraino.

Gure haur denborako mundua papereratzen du idazle gazteak, eta halaz onartzen dugu jendartearen indarkeria, onartzen dugun bezala iparraldean aspalditik egin beharreko lana bete duela Marie Louise Legorburuk, kostaldeko euskalki kantaria liburu batean erabiliz. Zementoak ez digu bakarrik lurra jaten, mintzoa ere itotzen digu ber denboran. Engoitik nehork ez dezake erran, ez dakiela, “Zozoaren kanta” ankerra gu guzien herio-hurranaren eresia baita. Salbamendua nondik zaigu jinen?

Idaztetik beharbada…