kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Ez Adiorik / Raymond Chandler (Xabier Olarra) / Igela, 1991

Philip Marlowe-k euskara ikasi zuenekoa Aitor Zuberogoitia / Argia, 1993-05-09

Lan eskerga egiten ari dira Igela argitaletxeko kideak, behar adina baloratzen ez den lana. Literatura unibertsaleko ondaretik harririk bitxienetakoak aukeratu eta euskaratu dizkigute, zarata handirik atera gabe. Aipamen berezia merezi du bere sail beltzak. eta batez ere eskuartean daukagun liburuak, Raymond Chandlerren “Ez adiorik” eleberri izugarriak alegia. 1991n atera zen kalera perla hau, Xabier Olarraren itzulpen bikainaren fruitu. Nosey Parker-ek hitzaurrean aipatu bezala, jenero beltzak eleberri honekin iritsi zuen bere gailurra. Bertan laburbiltzen dira honelako eleberrietako elementu guztiak: alkohola, zigarroen kedarra, taberna zuloak, biolentzia, hildakoak, iruzurrak, aberats okituak, galtzaileak, mafia, polizia, ustelkeria, maitasun istorioak, amets hautsiak. Guztia prosa dotore eta deskribapen zehatzez jantzia. Eta ezin ahaztu zinemarako eginak diruditen elkarrizketen gordintasun eta indarra, ezta kapitulu amaieretako gogoeta sakon eta sententzia latzak ere.

Zurrunbilo honen erdian, ikertzaile pribatu hat: Philip Marlowe. Berak eramango gaitu istorio batetik bestera eta bere ibilerek giza harremanen sare konplexuan arakatzea ahalbidetuko digute. Errealitatearen ispilu izateaz gain, bizitza ulertzeko era berezia islatzen da tipo gogor baina funtsean erromantiko honen jokabideetan: bere printzipioei uko egin aurretik bakardadea aukeratzen duenaren filosofia. Izan ere, kontakizunak egitura zirkularra dauka: bakarrik dago Marlowe hasieran, eta hainbeste gertakizunen ostean berriz hasierara itzuliko da: bakardadera, baina duintasuna ez lohitzea lortuz. Liburu biribil eta bikaina benetan. Jada euskaraz irakur dezakezun maisulana duzu hau, irakurle. Zeren zain zaude liburudendara joateko?

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak