kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Speed gauak / Edorta Jimenez / Susa, 1991

This is Bilbo Itxaro Borda / Argia, 1992-01-19

Indautxu plazan, otsaileko gau batez, orduak, ezagutzen ez genuen norbaiten haiduru egonik, uka genuekeen Bilborekilako lehen txoke emozionala, eta Edorta Jimenezen “Speed gauak” liburua hartzean, iduripen bortitz horren oroitzapenaren nostalgia piztu zaigu.

Gauaren haragitik sortu jende bitxienen konpainian iragan ditugu berriro Bilbo mitiko hartako karrikak. Batzuen arabera Etxahun zaharra bera galdu zen burdinaren bihotzaren minean. Segur asko ziberotar ospetsuak bere gisako tribua bat aurkituko zuen, euriaren gerizapean.

Edorta Jimenezen nobela laster irakurtzen da, hiriak, hotzak hotzari, zeharkatzen diren abiaduran naski. Hizkuntza aldetik, batuaren eta bizkaitarraren arteko joko xotila gustatu zaigu, batak besteak lehertzeko ordez, abilki aberasten duela.

Erran beharra dago, nobelaren haria nahiko nahasia edo korapilatsua dela, hain erreala den Bilboren presentzia, idazleak zenarioaren irrealitateaz nolabait eztitu gogo balu bezala, barbariaren kontra. Gertatzen da, orrialdez orrialde, meandre ilhunetan urtzea ere, hain dira delirioaren kideko “Speed gauak”eko pertsonaiak, desertuko umezurtzak.

Nobelak badu lekukotasun kasi-soziologiko aire bat, baina ordea, irria maiz sortzen badaki, ematen duelarik, hasieratik bukaeralat, bilbotar Kamasutra kutsuko katalogo bat. Iduri du, urrunago joanez, heineko megapoletan perspektiba politikoak hain nabarmen ez edukiz, jendeak (nobelakoak) sexu harremanen zurrunbiloan murgiltzen direla, salbazioa (morala, eta, ekonomikoa) hortik etorriko bailitzaien.

Edorta Jimenezen nobela, azken urteotan euskaraz agertzen diren obren sailean koka dezakegu, desager edo amil zorian dagoen herriaren esperantza oihuen zerrendan. Liburuan ez zen deusik eskas, bakarrik zinezko speed errauts pixkat. Baina this is Bilbo.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak