« Telemake | Serafin Baroja »
Argi bila / Xabier Galarreta / Txertoa, 1988
Argi bila Dabid Zuazalde / Argia, 1989-02-19
Azken hamar urteotako literaturaren, batipat, narratibaren ezaugarrietako bat esperimetalismoa bazter uztea izan da. Sinbolikoki, Atxaga Obabara igotzea eman dezakegu mugarritzat, horrez geroztik euskal idazleen artean inor gutxi ausartuko bait da arriskugarri daitezkeen hizkuntz eta narrazio esperimentuak egiten (famatuen artean K. Izagirre salbuespen eta R. Saizarbitoria mutu).
Ez dugu hori txarra denik esan nahi, jorratutako ildoetatik abiatzea bidea xamurrago eta emaitzak ere handiago egiten baititu, baina horrek ere badu bere ordaina: uniformetasun gehiegi eta epe ertain eta luzera aurrerapenik egiteko aukerarik ez betiko bideetan tematzen bagara.
Kasuan kasuko balorazioak egin beharko dira, alde on eta kaxkarrak neurtu, baina gure lagun batek esaten duen legez nobela onekin batera nobela ausart erratuak ere behar ditugu. Alderdi honetatik, behar baino arreta gutxiago jaso dute azken urteotan plazaratu zenbait idazleek (Joxan Agirre eta Luis Daniel Izpizua datozkigu orain burura). Alabaina, ezin ukatu beste hainbaten bidea bakarti ezezik antzu ere izan daitekeela (Iñaki Garmendia eta Ander Iturriotz aipatuko genituzke, barkazioarekin eta eta inor mintzeko asmorik gabe).
Guzti hau zertara datorren? Xabier Galarreta ipuin liburu hau ere, esperimentatzale bide horretan barrena abiatzen delako. Zaila da epairik ematea, arraroa baita liburua. Esan genezake gehiago direla seguru asko okerrak eta makurrak ondo asmatuak baino. Hizkuntzan ere, huts larregi eta larriak somatu dizkiogu. Hala ere, ausartu egin da, eta hori du aipagarri. Idazle gehienak (kolore guztietakoak bestalde) adar biko arbolaren gerizpean (exotismo-ruralismo) dauden honetan, abiatuko ahal da beste inor bide ilun ezezagunetatik!
Azkenik, bitxikeria gisa, Koldo Jimenez de Aberasturi editoreak egin duela hitzaurrea. Euskaraz jakin ez eta itzuli egingo zioten; ondo. Baina galdetzen dugu, nola komenta dezake irakurri ezin izan duen idazlana?
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi