kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Argi bila / Xabier Galarreta / Txertoa, 1988

Argi bila Dabid Zuazalde / Argia, 1989-02-19

Azken hamar urteotako literaturaren, batipat, narratibaren ezaugarrietako bat esperimetalismoa bazter uztea izan da. Sinbolikoki, Atxaga Obabara igotzea eman dezakegu mugarritzat, horrez geroztik euskal idazleen artean inor gutxi ausartuko bait da arriskugarri daitezkeen hizkuntz eta narrazio esperimentuak egiten (famatuen artean K. Izagirre salbuespen eta R. Saizarbitoria mutu).

Ez dugu hori txarra denik esan nahi, jorratutako ildoetatik abiatzea bidea xamurrago eta emaitzak ere handiago egiten baititu, baina horrek ere badu bere ordaina: uniformetasun gehiegi eta epe ertain eta luzera aurrerapenik egiteko aukerarik ez betiko bideetan tematzen bagara.

Kasuan kasuko balorazioak egin beharko dira, alde on eta kaxkarrak neurtu, baina gure lagun batek esaten duen legez nobela onekin batera nobela ausart erratuak ere behar ditugu. Alderdi honetatik, behar baino arreta gutxiago jaso dute azken urteotan plazaratu zenbait idazleek (Joxan Agirre eta Luis Daniel Izpizua datozkigu orain burura). Alabaina, ezin ukatu beste hainbaten bidea bakarti ezezik antzu ere izan daitekeela (Iñaki Garmendia eta Ander Iturriotz aipatuko genituzke, barkazioarekin eta eta inor mintzeko asmorik gabe).

Guzti hau zertara datorren? Xabier Galarreta ipuin liburu hau ere, esperimentatzale bide horretan barrena abiatzen delako. Zaila da epairik ematea, arraroa baita liburua. Esan genezake gehiago direla seguru asko okerrak eta makurrak ondo asmatuak baino. Hizkuntzan ere, huts larregi eta larriak somatu dizkiogu. Hala ere, ausartu egin da, eta hori du aipagarri. Idazle gehienak (kolore guztietakoak bestalde) adar biko arbolaren gerizpean (exotismo-ruralismo) dauden honetan, abiatuko ahal da beste inor bide ilun ezezagunetatik!

Azkenik, bitxikeria gisa, Koldo Jimenez de Aberasturi editoreak egin duela hitzaurrea. Euskaraz jakin ez eta itzuli egingo zioten; ondo. Baina galdetzen dugu, nola komenta dezake irakurri ezin izan duen idazlana?

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak