« Urkamendira bideko erreportaia | Obabakoak »
Narraztien mintzoa / Xabier Montoia / Susa, 1988
Narraztien mintzoa Dabid Zuazalde / Argia, 1988-07-31
Ibilbide luzea Xabier Montoiak egin duena “Anfetamiña”tik hona. Arreta gehiago merezi du, baina korrika eta zalapartaka irakurri dugu, labetik irten berria, eta ia ia irakurri ahalako iradokizun eta komentarioak idatziko ditugu.
Bere lehen liburuan deigarriena, kontundentzia egin zitzaigun; hori, eta poemen erritmo bizkorra, elektrikoa. Haren aldean, pausatuago ikusten dugu hemen, mantsoago, eta ohizko duen bortiztasuna laga ez badu ere, ñabardura asko ere asko erantsi dizkio.
Poema luzeak dira honako hauek, sintagma pilaketa ugarirekin, eta aipagarria da oso erabilitako imajineria aberatsa: geografia urbanoaren parajeekin tartekatu eta nahasturik abere aipu ugari, bestiario partikularra osatzen dutenak. Gu ez gara liburua interpretatzen hasteko nor eta ez gauza, baina halakorik egin nahi lukeenak horien esannahiari erreparatu behar lioke, bai sarri agertzen diren hitz batzuei ere: nozitze, antsigar, zauri…
Gaien aldetik eta, dena asmatuta dagoenez, poesian eta pentsakera eternoak diren batzuk: denbora eta heriotza (gauza bat bera), maitasuna —sentimenduari dagokionez berri samarra Montoiaren olerkigintzan— modu garratz eta etsitu batez, amorrua (txanponaren beste aldea), sexua isurketa ugarirekin…
Orohar, liburua tonua mingotsa da. Ironia dosi mugatuetan erabiltzen du. Batzuetan istorioak kontatzeko joera hartzen du, eta ez dakigu zergatik, poesia bide narratibo horretatik jotzeko aholkua edo eman nahi genioke (ez egin kasu handirik halere).
Aspaldi honetan kaleratutako poema liburu guztiei astinduak ematen aritu gara, batzuei gogorxeagoak, gehienei arinak, baina ez da nahita izan. Nahiago dugu beti ere gustoko zerbait aurkitu eta goraipatu ahal izatea. Gaurkoan aukera hori izan dugu, eta halako tipo pesimista bati zorionak bidaltzea lekuz kanpo dagoenez… garagardo batera behintzat gonbidatuko gaituk, ezta kolega?
Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Sola
Jon Jimenez
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Amaia Alvarez Uria
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Asier Urkiza
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Nagore Fernandez
Farorantz
Virginia Woolf
Aritz Galarraga
Markos Gimenoren 101 letrakartel
Joseba Sarrionandia
Mikel Asurmendi
Poesia kaiera
Giorgos Seferis
Irati Majuelo
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Joxe Aldasoro
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo