susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Urkamendira bideko erreportaia | Obabakoak »

Narraztien mintzoa / Xabier Montoia / Susa, 1988

Narraztien mintzoa Dabid Zuazalde / Argia, 1988-07-31

Ibilbide luzea Xabier Montoiak egin duena “Anfetamiña”tik hona. Arreta gehiago merezi du, baina korrika eta zalapartaka irakurri dugu, labetik irten berria, eta ia ia irakurri ahalako iradokizun eta komentarioak idatziko ditugu.

Bere lehen liburuan deigarriena, kontundentzia egin zitzaigun; hori, eta poemen erritmo bizkorra, elektrikoa. Haren aldean, pausatuago ikusten dugu hemen, mantsoago, eta ohizko duen bortiztasuna laga ez badu ere, ñabardura asko ere asko erantsi dizkio.

Poema luzeak dira honako hauek, sintagma pilaketa ugarirekin, eta aipagarria da oso erabilitako imajineria aberatsa: geografia urbanoaren parajeekin tartekatu eta nahasturik abere aipu ugari, bestiario partikularra osatzen dutenak. Gu ez gara liburua interpretatzen hasteko nor eta ez gauza, baina halakorik egin nahi lukeenak horien esannahiari erreparatu behar lioke, bai sarri agertzen diren hitz batzuei ere: nozitze, antsigar, zauri…

Gaien aldetik eta, dena asmatuta dagoenez, poesian eta pentsakera eternoak diren batzuk: denbora eta heriotza (gauza bat bera), maitasuna —sentimenduari dagokionez berri samarra Montoiaren olerkigintzan— modu garratz eta etsitu batez, amorrua (txanponaren beste aldea), sexua isurketa ugarirekin…

Orohar, liburua tonua mingotsa da. Ironia dosi mugatuetan erabiltzen du. Batzuetan istorioak kontatzeko joera hartzen du, eta ez dakigu zergatik, poesia bide narratibo horretatik jotzeko aholkua edo eman nahi genioke (ez egin kasu handirik halere).

Aspaldi honetan kaleratutako poema liburu guztiei astinduak ematen aritu gara, batzuei gogorxeagoak, gehienei arinak, baina ez da nahita izan. Nahiago dugu beti ere gustoko zerbait aurkitu eta goraipatu ahal izatea. Gaurkoan aukera hori izan dugu, eta halako tipo pesimista bati zorionak bidaltzea lekuz kanpo dagoenez… garagardo batera behintzat gonbidatuko gaituk, ezta kolega?