kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Urkamendira bideko erreportaia / Julius Fucik (Elena Ituarte) / Txalaparta, 1988

Urkamendira bideko erreportaia Dabid Zuazalde / Argia, 1988-07-30

Julius Fucik kazetari txekiar komunista, Gestapok atxilotu zuen 1942an, eta bortizki torturatu eta gartzelan eduki ondoren 1943an afusilatu zuten naziek. Gartzelan zegoela, zer zetorkion jakinda, izkutuan idatzi zituen liburu honetako zatiak eta ixilpean nola hala aterarazi espetxetik, bera hil ondoren argitaratu zen liburu hau osatuz.

Liburu gogorra da, latza, eta aldi berean ederra. Izua eta sua pizten dizkizu, sentimendu eta pentsamendu anitz sortarazten dizkizu. Ikaragarria da irakurtzen duzuna, eta ikaragarriagoa idazlearen egoera imajinatzea, jakitea hau ez dela nobela bat. Aipagarriena, idazleak erakusten duen etengabeko konfidantza, inoiz etsi gabe beti alderdi komunistaren antolamendua eta propaganda buruan, eta baita ere Fuciken luzidotasuna: berebizikoak dira adibidez, gartzelazainen erretratuak, “figuratxoak”.

Argitalpen honek itzulpengintzaz jarduteko hizpidea ematen digu. Hainbeste hutsune dugunez, zaila da nondik hasi erabakitzen, baina bada joera orokor bat: gure inguruan, mendebaldeko kulturan, nagusi eta ezagun diren izen handienen tituluak euskaratzea; hori ondo dago, beharrezkoa ere bada, gu ere kultura horren seme-alaba bait gara, eta euskaraz ez badugu edaten bertatik erdaraz egin beharko bait dugu. Baina horrez gainera, bada beste literatura bat, bertze literatura batzuk. Egile batzuk nonnahi ezagun eta ospetsu bihurtzeko, beren kalitatea dute frogagiritzat; baina hori ukatu gabe, iragazki ideologikoek berealdiko indarra dute: nazio batzuen indar inperialistak eta klase batzuen interesak filtratzen dute Parnasorako bidea.

Horregatik, bere buruaren jabe izango den Euskal Herria nahi badugu, geure erreferentziak bilatzeko aske izan behar dugu. Alderdi honetatik, bikain deritzogu itzulpen hautapen honi, eta segida izatea espero dugu, bai “Txalaparta”n bai bestelako argitaletxeetan.

Ahantzi baino lehen esan dezadan Antton Azkargortaren hitzaurrea dakarrela liburuak. Frantzia eta Espainiako espetxeetan horrenbeste adiskide, lagun eta senide dituen herri honek, harrera ona egingo ahal dio Julius Fucik txekiarrari! Badugu behintzat horretarako arrazoirik.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak