kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Homo Faber / Max Frisch (Joxe Austin Arrieta) / Elkar, 2001

Parodia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-10-06

Max Frisch (1911-1991) bere mendeko gizona izan zen, eta suitzarra gainera. Suitzarra izatea garrantzirik gabeko kontua dela sinesten duena doala Suitzara eta jakingo du zergatik den Suitza berezia. Doala eta, han denboraldi batez egon ondoren, konturatuko da zer ezkutatzen den herri aberats horretan. Baina hori beste kontua da. Esan nahi dut idazle suitzarrak bereziak direla oso; beste herrialdetakoak baino bereziagoak apika. Har ditzagun Max Frisch eta Dürrematt eta beste batzuk. Har dezagun Gillermo Tell hura, hark bere geziaz beti jotzen zuen sagarra, semearen buru gainean bazegoen ere. Halaxe idazle suitzarrek, gure munduaren gainean jarritako sagarra jotzen dute eta zeharkatu ere bai alderik alde, behar den bezala. Horixe, mundu gaineko sagarraren aurka botatako gezia da liburu hau, Joxe Austin Arrietak zoragarri itzuli duen liburu hau; izan ere asmatu egin baitu idazle suitzarraren estiloa euskaratzean: esaldi laburrak baitira, ebakita bezala ageri direnak testuan, horregatik zehatzak oso, eta zakarrak. Zientziaren zakartasuna adierazi nahi omen zuen Max Frischek nobela honetan, mundu modernoaren fabula ere baden honetan. Alde batetik, zientzia eta teknologia eta haien hizkera hori, eta, bestetik, gizatasuna, giza zientzia, eta haien adierazpidea, poesia alegia. Poesia, bai.

Eta zein da batere poesiarik ez duen hizkera? Zientziarena alegia. Hala diote, baina aitortu behar dut oso metafora ederrak aurkitu ditudala nik zientzia gizon-emakumeen artean. Hori ere, noski, beste kontua da. Mendebaldeko aberastasunaz ari naiz, zientziaren garapenaz eta poesiaren handitasunaz. Biak lotzerik balego! Zientziaren parodia eginez idazten du Max Frischek liburua: matematikariaren zehaztasunaz (bera arkitekto ere izan zen), eta geometria zalearen trinkotasunaz. Mundu modernoaren parodia da, azken finean.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak