kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Odolaren usaina / Mikel Antza / Susa, 1987

Odolaren usaina Xabier Mendiguren / Argia, 1987-12-20

Hilabete luzeetan literatur liburuen zurtz eta egarriz eduki gaituzte argitaletxe gehienek. Orain berriz, Durangokoaren ostean, uholdea, pilaka etorri zaizkigu “nobedadeak”. Neri ez zait ez logiko ez bidezko iruditzen jokaera hori baina komentatuko ditugu liburu guzti horiek edo gehienak. Hori bai: piskanaka ibiliko gara eta bakoitzak bere txandaren zain egon beharko du.

Liburu hau atera diren guztietatik interesgarrienetakoa dugu, zalantzarik gabe. Bere bigarren ipuin bilduma honek gure narratzaile onenen artean kokatzen du Mikel Antza. Baina gure lore sortak gerorako utziz esan dezagun zertxobait liburuaren mamiaz.

Sei ipuinek osatzen dute parte nagusia: elkarren artean diferente eta seiak ere oso onak, nere ustez. Eta denak biltzen dituen ezaugarria: bortizkeria. Ez dago gogorkeriari buruzko hausnarketa esplizitorik baina guztietan agertzen da era batera edo bestera: izugarriena gainera, liburuari izena eman dion ipuina, odolik edo bortxarik agertzen ez duen bakarra dugu, euskaldun guztiek ulertuko duten elipsi batez.

Ipuinon beste ezaugarri bat zera da: zuzenki edo zeharka, egunkarietan jasotako berriren batean dutela oinarri; oharretan jasotzen da nolabaiteko hemeroteka; guztiz kamutsa litzateke haatik horrek “literaturtasuna” kentzen duela pentsatzea.

Eranskin modura beste bost ipuin labur ere badakartza liburuak. Hauek kontrapuntua osatuko lukete nolabait, beti ere odola lokarritzat harturik barregarri eta komiko baitira; umore beltz xamarra izan ere.

Balorazioren bat egitekotan, nik esango nuke heldutasuna erakusten eta markatzen duela liburu honek. Alde batetik egilearena: Lehen bilduma aurreko ipuin liburuan baziren hutseginak eta ondo burututakoak; oraingo honetan berriz produktu borobila ekarri digu. Bestalde Susaren beraren heldutasuna ere bai: Mikel Antza izan zen argitaletxe horren sorreran eta itxuratzean zeresanik eta eraginik gehiena izan zutenetako bat. Argitaletxe “alternatibo” gisa funtzionatu izan du, egile berri asko —batipat poetak— plazaratuz baina liburuak sarritan nola hala ateratzen zirela; zenbaitentzat marjinalak ziren. Orain berriz, egitura berri eta sendoa hartu, eta liburuen eta sailen diseinua ere berritu egin dute (Joxean Muñozen lan ona). Liburu honekin narratiba sail berriari eman diote hasiera.

Josu Landaren hitzaurrea duela esatea falta zitzaidan.

Zorionak beraz Susa, eta aupa Mikel!

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak