kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Etxaide jauna / Jon Etxaide / Erein, 1987

Etxaide aitaren urratsen bila Jon Kortazar / Eguna, 1987-12-19

Biografiak idazteko orduan bide bi daude. Anekdota hutsak arinkeriaz kontatzea ala bizitzako pasarteen bitartez pertsonaiaren izana ongi eta sakon moldatzea.

“Etxaide jauna” bere aitaren biografia plazara eraman duenean, Yon Etxaide bien erdian geratu zaigu.

Seme batek aita bati zor dion itzalagatik eta biografiak eskatzen duen objetibitasunagatik, plaza erdian, ez hara ez hona, ez bata ez bestea. Hain pertsona hurkoaren biografia osatzea ez zen lan eramangarria izango; zaila benetan gertatu behar saiakerak. Ez da ordea, labankeria eta errexkeriatan jausi idazlea, hurbiltasuna dela medio, anekdota batzuren adierazpena, puztua bezala ikusten badut ere, liburuan zehar.

Biografia eta kontaketaren haria alde batera utzi duenean, euskal tradizionalismoaren irudi osoa eskaintzen du, eta lortu, dudarik ez. Yon Etxaideren zehaztasun-zaletasuna agerian geratu da eta datu pila berria ere eskaintzen du, beste inork agian, ezagutu, ezta eskuratu ere zitzakeen datuak erabili bait ditu Yon Etxaidek, aitaren irudi osoa eskaini nahiz.

Yon Etxaideren prosaren maisutasuna, bestalde, ez zaio inori azaldu behar. Gerra osteko, edo beste norbaitek esan duen bezala, katakunben belaunaldiko prosagilerik garaienetarikoa dugu Etxaide, eta honetan berriro erakusten du bere estiloaren trebetasuna, bere euskararen arrobi mugaezina.

Gustora irakurtzen den liburua da eta Etxaidek, euskara jatorra ez erabiltzeko aitzakiak jartzen diren garai honetan, literatur-eredu bihurtzeko indar eta ahalmenik badu. Estiloaren txukuntasuna bere garaiko idazleen ezaugarria da, baina euskalki desberdinen erabilpenagatik edo, idatzitakoa zaintzeko kontuagatik, punta-puntakoa da Yon Etxaideren hitz-laua.

Eguna, 87-12-19



www.susa-literatura.eus



Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak