kritiken hemeroteka

8.522 kritika

« | »

Etxaide jauna / Jon Etxaide / Erein, 1987

Etxaide aitaren urratsen bila Jon Kortazar / Eguna, 1987-12-19

Biografiak idazteko orduan bide bi daude. Anekdota hutsak arinkeriaz kontatzea ala bizitzako pasarteen bitartez pertsonaiaren izana ongi eta sakon moldatzea.

“Etxaide jauna” bere aitaren biografia plazara eraman duenean, Yon Etxaide bien erdian geratu zaigu.

Seme batek aita bati zor dion itzalagatik eta biografiak eskatzen duen objetibitasunagatik, plaza erdian, ez hara ez hona, ez bata ez bestea. Hain pertsona hurkoaren biografia osatzea ez zen lan eramangarria izango; zaila benetan gertatu behar saiakerak. Ez da ordea, labankeria eta errexkeriatan jausi idazlea, hurbiltasuna dela medio, anekdota batzuren adierazpena, puztua bezala ikusten badut ere, liburuan zehar.

Biografia eta kontaketaren haria alde batera utzi duenean, euskal tradizionalismoaren irudi osoa eskaintzen du, eta lortu, dudarik ez. Yon Etxaideren zehaztasun-zaletasuna agerian geratu da eta datu pila berria ere eskaintzen du, beste inork agian, ezagutu, ezta eskuratu ere zitzakeen datuak erabili bait ditu Yon Etxaidek, aitaren irudi osoa eskaini nahiz.

Yon Etxaideren prosaren maisutasuna, bestalde, ez zaio inori azaldu behar. Gerra osteko, edo beste norbaitek esan duen bezala, katakunben belaunaldiko prosagilerik garaienetarikoa dugu Etxaide, eta honetan berriro erakusten du bere estiloaren trebetasuna, bere euskararen arrobi mugaezina.

Gustora irakurtzen den liburua da eta Etxaidek, euskara jatorra ez erabiltzeko aitzakiak jartzen diren garai honetan, literatur-eredu bihurtzeko indar eta ahalmenik badu. Estiloaren txukuntasuna bere garaiko idazleen ezaugarria da, baina euskalki desberdinen erabilpenagatik edo, idatzitakoa zaintzeko kontuagatik, punta-puntakoa da Yon Etxaideren hitz-laua.

Eguna, 87-12-19



www.susa-literatura.eus



Azken kritikak

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak