kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Balatza / Txema Garcia-Viana / Alberdania, 2000

Mitoak mito Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-09-22

Liburu honek 2000.enean Antonio Maria Labaien narrazio larurren lehiaketa irabazi zuen. Ez zen lehen aldia; Triangelu hautsia izenekoak ere irabazi egin baitzuen 1998.ean lehiaketa bera, oker ez banago diot, eta hori epaimahaian egon nintzela. Lehendabizi esan behar dut Alberdaniakoak ez direla Txema Garcia-Vianaren liburu bakarrak, lehentxeago ere poema-liburu bat baitu argitaratua, Ihes izenekoa (Susa argitaletxean), eta tartean; edo geroztik, ez dakit, Bi ipuin harrigarri (Elkarlanean); bakoitzari berea. Txema Garcia-Vianak abenturazko historiak kontatu nahi ditu, hori nabaria da Triangelu hautsian, eta bere beste ipuin askotan, bederen. Abentura, gaur egun, toki gutxitan aurki daiteke —abentura hutsa esan nahi dut, abentura purua#151;, Afganistanen ez bada, edo bidaia eginez, bestela. Kanpora joanda, noski.

Baina bada abentura bat, gaurtik iraganera, gaurtik atzera egin daitekeena, denboran zehar, eta abentura horrek mitoak nahi dita aurkitu. Izan ere; mitoek gure pentsaeran eragina izan dute, eta esan dezakegu gure izaera, gehiago ala gutxiago, irentsi ditugun mitoek landa eta irudikatu dutela. Mito asko dago, jakina. Europako mitoak, esaterako, Bibliako mitoak, esaterako, edo euskaldunon propio sortutakoak. Denek badute zerikusi elkarrekin, ez baitira alferrik sortu mendebaldeko kultur arrago honetan. Denak, ordea, ez dira berdinak, Joxe Miel ataundarrak ongi samar frogatu zuenez. “Balatza” liburuak, esan dezadan, euskal mitologia era literarioan adierazi nahi du. Bidaia bat da, azken finean, euskal mitoen lurraldetik zehar, delako Alicia hark ispiluaren bestaldera egin zuenaren antzekoa. Ez da GarciaViana lehena horretan, eta ez da azkena ere izango —hala espero dut—. Mitoek misterioaren ateak irekitzen baitituzte: literaturarenak edo, nahi izanez gero, bizifzarenak ere bai.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak