« Idazleen Europa? | Hitzen misterioa »
Balatza / Txema Garcia-Viana / Alberdania, 2000
Mitoak mito Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2001-09-22
Liburu honek 2000.enean Antonio Maria Labaien narrazio larurren lehiaketa irabazi zuen. Ez zen lehen aldia; Triangelu hautsia izenekoak ere irabazi egin baitzuen 1998.ean lehiaketa bera, oker ez banago diot, eta hori epaimahaian egon nintzela. Lehendabizi esan behar dut Alberdaniakoak ez direla Txema Garcia-Vianaren liburu bakarrak, lehentxeago ere poema-liburu bat baitu argitaratua, Ihes izenekoa (Susa argitaletxean), eta tartean; edo geroztik, ez dakit, Bi ipuin harrigarri (Elkarlanean); bakoitzari berea. Txema Garcia-Vianak abenturazko historiak kontatu nahi ditu, hori nabaria da Triangelu hautsian, eta bere beste ipuin askotan, bederen. Abentura, gaur egun, toki gutxitan aurki daiteke —abentura hutsa esan nahi dut, abentura purua#151;, Afganistanen ez bada, edo bidaia eginez, bestela. Kanpora joanda, noski.
Baina bada abentura bat, gaurtik iraganera, gaurtik atzera egin daitekeena, denboran zehar, eta abentura horrek mitoak nahi dita aurkitu. Izan ere; mitoek gure pentsaeran eragina izan dute, eta esan dezakegu gure izaera, gehiago ala gutxiago, irentsi ditugun mitoek landa eta irudikatu dutela. Mito asko dago, jakina. Europako mitoak, esaterako, Bibliako mitoak, esaterako, edo euskaldunon propio sortutakoak. Denek badute zerikusi elkarrekin, ez baitira alferrik sortu mendebaldeko kultur arrago honetan. Denak, ordea, ez dira berdinak, Joxe Miel ataundarrak ongi samar frogatu zuenez. “Balatza” liburuak, esan dezadan, euskal mitologia era literarioan adierazi nahi du. Bidaia bat da, azken finean, euskal mitoen lurraldetik zehar, delako Alicia hark ispiluaren bestaldera egin zuenaren antzekoa. Ez da GarciaViana lehena horretan, eta ez da azkena ere izango —hala espero dut—. Mitoek misterioaren ateak irekitzen baitituzte: literaturarenak edo, nahi izanez gero, bizifzarenak ere bai.
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Amaia Alvarez Uria
Urrats urratuak - Xabier Lete gogoan
Askoren artean
Irati Majuelo
Lilurabera
Yurre Ugarte
Ibon Egaña
Kilker bat autopistan
Bernardo Atxaga
Javier Rojo
Isiltasunaz hunatago
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Bidaia (h)ariketak
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Igor Estankona
Lilurabera
Yurre Ugarte
Aiora Sampedro
Euskal literatura itzuliaren egiturak eta islak 1975-2015
Miren Ibarluzea
Javier Rojo
Erbesteko gutunak Victor Hugori
Louise Michel
Irati Majuelo
Bihotza nora, zu hara
Susanna Tamaro
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Hasier Rekondo
Panpina
Erika Olaizola
Javier Rojo
Etxeko urak
Leire Bilbao
Nuria Cano
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibai Atutxa Ordeñana