susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bileterik gabe | Itzaleko errainua »

Lehen Urbian / J.B. Etxarren-Lohigorri / Elkar, 1986

Lehen Urbian Iñaki Camino / Argia, 1986-01-26

Duela mende bateko Baxenafarroako bizimoduaren berri emari nahi digu elaberri honek. Etxarren-Lohigorri lehen ere Joanes Huarte Donibanekoaren bizikizunak eta ideiak galanki aztertu zituena dugu.

Urbia herri ttipia dugu. Bertara Venezuelan ezkondutako senar-ematee gaztea doa bizitzera. Nobela guztia famelia honen ingurukoen eta beren zorion eta atsekabeen bilduma da. Zaharrak hil ahala, belaunaldi gazteak datoz etxeari eustera. Kostunbrismoaren bidetik, moral ezagun baten apologian, Frantzia nahiz Espainia zartatu zituzten hiru gerlen herri ematen digu idazleak.

Nobela nahiko luzea, mende honetan hainbat aldezle lortu dituen “navarro-labourdin” literarioan emana, euskara arras fresko eta aberatsean. Baxenabarreko lehengo eta mende honen hasierako ohiturak, jaiak, bozak, liskarrak, artazuriketak, auzolanak, apezen garrantzia, eskola e.a. Pertsonaiak nahi duen gisan darabiltza idazleak, sobran dauzkala eta adinez aurreratu direla erizten dionean, hil egiten dira hauek.

Tradizioaren sareetan kokatua, gertaerak nahi adina dauzkana, bukaera gabeko horietakoa, bederatzirehun orrialdeetaraino luza litekeena, hain baitira autonomoak gertaerak. Bada bertan zer ikasia.