kritiken hemeroteka

8.522 kritika

« | »

Denbora galdu alde / Bitoriano Gandiaga / Erein, 1985

Denbora galdu alde Iñaki Camino / Argia, 1985-05-12

“Elorri” ez beste, halabeharrez argitaratu dira Bitorianoren liburuak. Hau ere halabeharraren kariaz argitaratu da, egile honek bihotzeko joaldirik izan ez balu, ez bait zuen halako libururik idatziko. Osagileak denbora galtzen ikasi behar zuela aitortu zion Gandiagari, eta honentzat hori egiteko erarik hoberena idaztea da. Goazen pittaka liburuan bertan sartzen. Sikokritikarako bai liburu egokia hauxe, idazlearen gogo-giroen berri aratz eta zuzena ageri baita orrialde guztietan zehar. Hain da zuzena, Gandiagaren ordurarteko poesi lanek zuten literaturtasun hartatik guti sumatzen dela. Liburuaren gai nagusia Gandiagaren gogo-egoera da, horretaz arduratzen da behienik. Horretarako poesiaz nahiz hitz-lanaz baliatzen da. Prosa ez da landua, gogora datorkion moduan narratzen digu, formaz lar estutu gabe. Olerti lanetan ere, garai bateko formalismo poetikoek ez dute lekurik, liburu honetako poesia ia ia hitz-laua dela esan baitaiteke. Beste olerki batzutan, literaturtasun izpiak ageri dira, azken partekoetan nagusiki. Oso olerti narratiboa du batzutan. Badira deskriptiboak ere jakina, baina ez lehengoak adina. Koplak ere erabiltzen ditu, bere ohizko olertiaren musikalidadea eta herri tradiziozko erritmuak ez baitauzka ahanzteko.

Liburuan barrena, idazlearen etsia ageri zaigu, ezin lortuzko zoriontasuna, esperantzarako arrazoirik ezin aurkitua, besteei ezin ia ezer eskainia, poza ezin piztua eta etsipenik beltzena. Egiati jokatzen du Gandiagak liburu guztian, bere izakera ase-ezina aditzera ematean. Badira bestalde, naturaren erdian denboraz diharduten poemak, euskararen hilzoriaz edota erdi hila dagoen Euskal Herri haren oroitzapen mingotsez idatziak. Olerkiren batean goizero egunsentiak dakarren poz-giroaz ere mintzo zaigu, baina lasaitasun eta asebetetze giroko poemak berehala bukatuko dira, olerkariaren izakera kontentagaitza erakusten duten bestetzu datozenean.

Bihozminez eta itxaropen faltaz beterik heldu zaigu Bitorianoren liburu zuzen hau.

Azken kritikak

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak