susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Hitzen kartografia | Lauaxeta berpizturik »

Amodia batzuetan / Juan Ramon Madariaga / Euskaltzaindia-BBK, 2001

Amodia batzuetan Jon Kortazar / Bilbao, 2001-08

Bere poesiaren antologia eskaini ostean, beste liburu bat eman du argitara Juan Ramon Madariaga poetak. Amodioa batzuetan izenburupean bere sentipenaren berri ematen digu, orain Felipe Arrese Beitia Sariaz hornitua.

Madariagak poetika irakurgarria eman zuen argitara antologiarekin batera: “Astintzen nauten ezusteko anitz hartzen ditut nik hizpide: beste poeta finen bertso eta poema zoragarri asko, oroimen mingarrien lurrin asko, begiratu galduen mezu asko, ilunabarren sinadura asko, altura hotzaren hutsune asko. Hauek guztiak eta betidanik esku-huts abiatzeak ematen duen parada izan zaizkit lagungarri mundua ulertzeko”.

Finezia eta detailearen poetak beti jokatu izan du idealismoaren paradoxarekin: hurbil dagoena urrun da, isil dagoenak garrasi dagi, ikusten ez dena ikustarazi behar da. Munduaren ikuskera bat azkenean.

Intimitatearen poesia idazten du maiz, autobiografian oinarritua, beste askotan. Pertsona eta paisaia ezin bananduz, pertsona paisaia gisa tratatuz eta paisaia pertsona gisa maitatuz.

Maitasun historia baten zertzeladak dira Amodioa batzuetan liburuko poemak. Lau zatitan partitua da: “Ilarrak bezain borobilak”, “Maitasuna batzuetan” saila, “Animalia baten aladurak”, eta “Animaliaren beste lurraldeak”.

Poetaren “nia” alde batean eta “zu” maitatua bestean, Juan Ramon Madariagak analogiak egiten ditu detaile txiki egunerokoekin. Baina liburu honetan dagoena bere ibilbidearen tornuan aurrerapausua da, askoz esentzialagoa hitza, askoz barrukoagoa boza.

Batzuetan minimoaren poesia idazten badu ere, Madariagak badaki bere poesia zantzu desberdinez janzten eta osatzen. Ahots zolia eraiki du, munduaren ikuskera bat, maitasunaren inguruetan.

Agian esakunearen bat-batekotasunak eraginik molde desberdinak agertzen dira bere poesian: laburrak dira lehen sail bietako poemak, eta luzangak azken biotakoak. Ni-zu dialektikatik aparte, deskripzioarik lotuagoak agertzen dira azken sailekoak paisaiarekin bat egiten dutenak.

Hizkuntza soil eta sotil baten bidez, paradoxan eta kontrajarpenean oinarriturik Madariagak bere sentipen poetikoaren berri ematen jarraitu du: “poema bat/ zuri oihukatzea eta/ sakonean entzuten didazula/ pentsatzea da”, definizioari kasu eginez.