kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Andaluziari ene bilduma / J. Iñaki Lasa / Susa, 1984

Andaluziari ene bilduma Iñaki Kamino / Argia, 1984-10-07

J. Iñaki Lasak kaleratzen duen bigarren olerki liburua dugu hau, aurrenekoa “Alizia eta biok” izaki. Liburuaren titulua berez oso iradokigarria bada ere, arrazoirik badu egileak horretarako: ugari dira bere olerkietan Andaluziako usaia darien pasarteak, bai gaiaren aldetik eta baita formarenetik ere: cante hondo antzean eginak badira. Garcia Lorcarekin lotura duen gairik ere bada. Lau zati ditu liburuak, eta aurrenekoari “Irudimena Becquer-i” deritza. Olerki zailez osatua, olerti hertsia baita, idazleari lotutako gauzak, baina irakurlearentzat ilun gelditzen direnak, zail baita olerkiko esaldi diferenteen artean lotura tematikoa aurkitzea, poesia urruna irakurlearentzat. Badira bestalde sintagma eta aditzik gabe geratzen diren sustantiboak, interpretazio lana zailtzen dutenak. Bigarren puskak “Oihartzunaren agindua, hiru zatitan banatua eta bereizia” du izena. Hau teatro eran egina da egituraren aldetik: norbait salbatzen dute itsasoan itotzen ari dela, ito dena eta salbatzaile (baita ehorzle ere)en artean; elkarrizketa mutua sortzen da. Halabaina itotakoaren arteko guztiak gure interpretazioak besterik ez dira, interpretazioa behar duten poemak baitira J. Iñakirenak, irakurri ala, asko pentsatu beharreko olertia baitu idazle gazte honek eta ulermena xorroxtu beharrean aurkituko da irakurlea. Hitz bakoitzari bere adiera zehatzena harrapatzea ezinbestekoa da bere olerkiei zentzua bilatzeko. Hirugarren zatia “Maitasun eta gorrotoen apunte nahasiak” deitzen da. Hau dugu liburu guztiko zatirik luzeena. Olerkiak prosaikoak dira gehien bat, narratiboak alegia, irudiak ere badira, eta oso irrazionalak, irudi dotore hauek oso dira autonomoak olerkiarekiko gainera, olerkiarekin duen lotura ez zaigu oso agerikoa gertatzen eta idazle itxi baten poesia dela behin eta berriz konturatzen gara, izan ere narratiboak izan arren oso kontuz segi beharrekoak baitira. Bada olerki ederrik hirugarren zati honetan. Ilargiarena edota iduzkiak arrantzatzen duen “ur tantarena” (hau gure interpretazio besterik ez da) ederrak dira egiazki. Maitalearekiko hizketan dihardu parte honetako olerki askotan. Aipatzekoa da ere zati honetan ikusten diren kalidade gorabeherak, olerki batzuren kaskartasunaren ondoan iruditeria estilistikoz primeranikoak direnak baitaude nahasirik, gure uste apalean bederen. Laugarren zatia “Heriotz isila” izenekoa dugu. Hemen gaiaren aldetik Lauaxetarekiko parekatzea soma genezake apika. Narratutako olerkiak dira, eta ez dute orain aurrekoek zuten indarra, ez dago lehengo hitz jokoen izpirik.

Orokorrean eta bukatzeko bi hitz: J. Iñakiren aurreneko liburuaren aldean olerti landuagoa dela erraz nabari daiteke, ez errazagoa horratik, asko oldoztu beharra dago aditzera eman nahi dituenaz jabetzeko, hitz joko ugari eta olerkiarekiko aski autonomoak ere aipatzekoak dira, olerti itxia. Aurreneko liburuan bezala olertia narratiboa izateari jarraitzen bazaio ere. Gauzak ez dira han bezain argiki esaten, gauzak landuago daude. Aipatu ere azkenik Gasteizko “Kandela” literatur taldeak olerki hauek argitaratzera nola bultza duen.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak