kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Bergiliren Unai eta Alor-kantak / Andima Ibiñagabeitia / Euskal Editoreen Elkartea, 1992

Bi bider klasiko Gidor Bilbao / Euskaldunon Egunkaria, 1993-01-31

Antzinako klasiko baten lanaren itzulpenari euskaratzailearen klasikotasunak ireki dizkio oraingoan bildumako ateak. Izan ere klasiko ez nahiko ezaguna dugu Andima Ibiñagabeitia (Elantxobe 1907-Caracas 1967) euskal letretan. Baina Birgilio, Ibiñagabeitia eta Ruiz Arzalluz hiruak ditugu izen garrantzitsuak argitalpen honetan.

Birgiliok latinez idatzitako “Bukolikak” eta “Georgikak” dira liburu honetan euskaraz irakur daitezkeenak: eskaintza tentagarria beraz literaturzale ororentzat eta erabat interesgarria mundu klasikoarekin zerikusiren bat dutenentzat. Irakaskuntzari dagokionean ere neurri baten erabilgarriak dira, itzulpen berriagoen faltaz, argia lehenbizikoz 1954-1955.enean (“Unai-kantak”) eta 1966.ean (“Alor-kantak”) ikusi zuten lan hauek.

Duela egun gutxi Andolin Eguzkitzak EGUNKARIAko orrialdeetan “euskal prosa modernoaren benetako aitaponteko” bezala aipatu duen Andima Ibiñagabeitia da testuen euskaratzailea eta alde honetatik ere badu liburuak bere erakargarritasuna. Orain hiru-lau hamarkada euskaraz ehundaka orrialde argitaratu zituen idazle honen lanak ezin ditu erraz eskuratu egungo irakurle arruntak, ez baitago hauen argitalpen berririk. Liburu hau jatorrizko latinezko testua ahaztuta irakur dezanak ere badu non gozatu euskararen jatortasunarekin eta hiztegi aberastasunarekin.

Iñigo Ruiz Arzalluz EHUko latin irakaslea izan da edizio honen arduraduna. Txukun argitaratu du Ibiñagabeitiaren lana eta bereziki eskertzekoa da hain ederto aukeratuta egotea irakurketa erraztu asmoz eskainitako hitzen azalpenak. Andima Ibiñagabeitiaren bizitza, itzulpenaren eredu eta ezaugarriak eta testuaren historia sakontasunez aztertzen ditu hitzaurre mardul batean. Itzultzaileari buruz argitaratu direnak eta ez direnak (gutunak batez ere, benetan interesgarriak hamarkada haiek edozein ikuspegitatik ezagutu nahi dituenarentzat) denak ditu kontuan bere bizitzaz aritzean. Asko dira izan ere handik eta hemendik aurkezten dituen datuak, baina Ibiñagabeitiaren belaunaldia eta garai hartako itzulpengintza nolabaiteko urruntasunetik interpretatzen ere saiatzen da. Ez da gutxi eta atseginez irakurtzen da.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak