kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Begien bizkar / Joxean Muñoz / Susa, 1992

Joxean Muñozen bisita Felipe Juaristi / Euskaldunon Egunkaria, 1992-05-01

Liburuaren Eguna zelarik, zeharka begiratu nion “stand” bati, aspaldi honetan mesfidati bainabil euskal liburuekin, pare bat kenduta beste guztiek ez baitute ni asetzerik lortu. Batez ere poesiakoez ari naiz, eta badakit esaka ari direla gero eta kalitate handiagoko poesia argitara eman dela. Halaxe izango da beharbada; ez naiz ni inor hori ukatzeko, baina kalitateak ez du zerikusirik norberak barruan daraman harrarekin. Esan nahi dut gusto kontua dela. Esaten ari nintzen bezala, mahaian aldizkari bat zegoen, “Susa” izenekoa, eta hantxe aurkitu nuen Joxean Muñozen poemario labur bezain trinkoa, eta bigarren adjektiboa erabili izan badut, esaldi konparatibo batean, nahita izan da, baina trinkotasunak ez du, kasu honetan, zerikusi handirik hizkuntzarekin. Esan nahi dut, Marco Aurelio nire filosofo maiteak zioen gisara: “Lexikoarekin askotan pentsamendua nahi izan dugu dekoratu”.

Ez dago horrelako lexikoaren afektazioa poema horietan, beste idazle batzuenetan ikusi izan dudan modura, oraindik jendea baitago hitzen kategorietan batzuk besteak baino poetikoagoak direla sinistu-zale. Trinkotasuna sakontasunaren sinonimoa da. Gaiaren aldetik, sentimenduaren aldetik (ez baitzaigu ahaztu behar poesia, izatekotan, sentimenduen hustuketa ere badela), jakintza aldetik, Jose Luis Otamendi poetak sarrera gisakoan dioen modura “Ez da konbentzionala Muñozi darion lirikotasuna”. Seguraski ez da konbentzionala lirikoa delako Muñoz. Oso pertsonala eta intransferiblea, gizaki bakoitza mundu bat delako argibide.

Bakardaderik gabe poesiarik ez dagoela dioenaren adibide. Norbera bere buruarekin pausatuz, eta gertaera hurbilei errepaso emanez. Bizitza doa arin eta azken instanteak berreskuratzeko ez dago ezer hoberik memoria egitea baino. Ariketa horren bidez kontura gaitezke lehen pertsonatik bigarren pertsonara iragaitea ispiluan begiratzea besterik ez dela. Denok baikara bi. Edo bi gara interesatzen zaigun den-dena.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak