« Norbera den umearentzat | Mundu asko »
Arrotza paradisuan / Inaki Irazabalbeitia / Elkar, 1991
Izar arteko merkatari baten abenturak Edorta Gonzalez / Euskaldunon Egunkaria, 1991-06-01
Arrotza Julius merkatari intergalaktikoa da, arazorik gabe bizi eta bere astruntzian titanioa eramaten du ohizko bidaia batetan. Lasaitasuna piratek eta neurri batez ere protagonistaren inkopetentziak apurtzen dute, honen ondorioz bere astruntzia noarezean gelditzen da eta galaxiako txoko galdu batetaraino iritsiko da, planeta atzeratu batetara, paradisura hain zuzen. Baina paradisuko nekazari gizarte idilikoan gatazkak daude, zilarrezko gazteluko jauntxo esplotatzaileak alde batetik eta maltzurrrak —urdinak— bestetik, gainera nekazari inozenteak erdi erdian harrapaturik. Guzti honekin egingo du topo Juliusek, bere gizarte aurreratuaren abantaila teknologiko eta ohitura nahiz portaera txit desberdinekin. Tupust egitean bi zibilizazioen arteko kontaktuan teknologikoki atzeratuena beti aterazten da galtzaile.
Liburuan umore eta ironia fin fina nabarmentzen da, esaterako Euskal Herrian ederki ezagutzen dugun Kaxiano itsua abentura galaktikoan —hori bai, giro egokian— kokatzen duenean. Beste xehetasun batzuk, pertsonaien izen euskaldunak, euskal esaerak, eta abar… oso lagungarri gertatzen dira zientzi fikziozko nobelari ukipen euskalduna emateko, arlo horetako beste euskal idazleen joerari —izen eta giro aseptikoari— kontrapuntu egokia ematen diolarik. Literatur arlo honetan dihardugun euskal idazleok jorratu beharko genukeen bidea, ezbairik gabe, euskal zientzi fikziogintzari izaera propioa emateko.
Liburuan Tolkienengandiko eragina nabaritzen da noizbehinka: Erdi Aroko giroa isladatzean, pertsonai zintzoen bihotz ona erakustean edota maltzurren —urdinen— izen onomatopeikoetan, Gudruk adibidez.
Maitasuna, garbia eta arazorik gabekoa, Piarres eta Oihana, bi pertsonai nagusien artekoa da eta Juliusek Oihanerengana une batez sentitzen duen grina ez da argumentua eta pertsonaien inozentzia urratzera iristen, triangelua beraz ez da agertzen, hots, zintzoa beti zintzo eta maltzurra beti maltzur.
Laburtuz, egun gutxitan, gogoz eta buruhausterik gabe udako oporretan lasaikiro irakurtzen den liburu horietakoa dela esango nuke.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez