« Auzi ideologikoak | Herri kantuak »
Tratabideak / Bixente Barandiaran / Auspoa, 1999
Tratu klase asko Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-11-20
Noiz edo noiz ikusi izan dut Bizente Barandiaran etxe ondoan, guretik gertu samar bizi baita. Baina ikusi ez banu ere, haren liburuak irakurriagatik, lehendik ere ezaguna nuen, idazle bat bere lanek egiten baitute idazle eta ez haizeak harat-honat daraman hotsak. Esan nahi dut nik badakidala nor den Bizente Barandiaran. Zartu gabe ezin bizi izeneko liburua argitaratu zuen 1990ean eta Lanik gabe ezin bizi 1995ean. Bigarrenean bere bailararen berri esaten digu, Urkia ekartzen digu burura, denok ezagut dezagun. Batean zein bestean, Bizente Barandiaranek oroimenaren makinari eragiten dio (oroimena da adin batetik aurrera, eta ez beti, zutik eta tente geratzen den ahalmen bakarra), eta atzera joz aspaldiko kontuak ateratzen ditu argitara.
Egileak berak azaltzen digu hitzaurrean zerk bultzatu duen liburu hau idaztera: “Lengo lanak poztuta astera noa berriro idazten. Bi liburu aietan nere baillarako eta gazte denborako kontuak jarri nituan. Orain, berriz, aitonari entzunak eta abar. Poztuko nintzake zuen gogozkoak balira”.
Tratubideak, edo tratanteei buruzko kontuak, hori da liburuaren gaia. Lehen zatian behintzat. Bigarrenean, nire ezusterako, nobela labur bat baitakarkigu. Esposatzen diren neska-mutil bi ditu horko pertsonaiak. Batean, herriz herri, feriaz feria dabiltzan tratanteak ditu aztertzen. Jende ospetsua ziren tratanteak garai batean, nik dakidala, diru asko erabiltzen baitzuten. Bizente Barandiaranek gai horri buruz esaten dituenak egiak direlakoan nago. Horrek ez du esan nahi esaten dun guztia brak esaten duen bezala gertatu zenik. Baina sinesgarriak dira. Elkarrizketak, esaterako. Nire umetan entzunak ditudalako badakit halaxe jokatzen zutela saltzaileak eta erostunak.
Bigarren zatian, esan dut, ezkontza-tratua du gaia. Horko pertsonaiak eta lagunak egileak berak asmatutakoak dira. Horregatik hartzen du nobela tankera, edo eleberriarena nahiago baduzue.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez