kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Laino / Miguel de Unamuno (Mikel Garmendia) / Elkarlanean, 1998

Bizitzaren lainoak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-12-26

Miguel de Unamuno euskaraz irakurtzea bizitzaren paradoxa bat da, Unamunok euskarari buruz esandakoak esan zituelako bainoago, hark esandakoei euskaldunok eman diegun garrantzia eman diegulako. Dena dela, sorta ederra dugu euskaraturik: Bizitzaren sentimendu tragikoaz, Kristautasunaren agonia, Abel Sánchez, besteak beste, nik dakidala.

Laino nobela bat da. Unamunoren nobelak bere garaian, edo lehenagokoan behar bada, kokatu behar dira. Esan nahi dut, gaur egun Unamunoren nobela irakurtzen duenak zaharkituxea aurkituko duela, egituraz batez ere. Izan ere, Unamunok nobela edo saiakera idatzi, poesia edo bidaia-kronika egin, bat eta bera zen, mudagaitz. Tresna da aldatzen dena, baina ez Unamunoren mezua. Buruan daukan hori, giza bizitza eta esistentziari buruzko gogoeta eta pentsamendua, indarrean ageri da, kontuan hartzeko moduan. Saiakeran eta poesian, forma eta mezua ederki uztartzen dira elkarrekin. Ez alferrik saiogile edo poeta gisa lortu du batez ere Unamunok oraindik duen ospe eta itzala. Garaiko nobelagileak hartzen baditugu eredutzat (Baroja, Valle Inclán eta beste) Unamuno, nire iritziz, ez da haien mailara iristen. Begia aurreko mendean zuen eta horregatik dute nobelek halako usain dezimononikoa. Horrek ez du esan nahi idazle kasakrra zenik, nobela idazten zuenean, baizik eta nobela beste zerbaiten zerbitzura jarrita zuela. Ideiak zabaltzeko idatzi zituen idatzitako nobelak.

Laino, alde horretatik begiratuta, Kierkegaard edo Schopenhauerrengandik jasotako ideiak zabaltzeko saioa izan zen (antz handia du “Seduzitzailearen egunkaria”rekin”). Hori bai, Unamunok nobela umoretsua idatzi zuen.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak