kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Pausoa noiz luzatu / Andoni Egaña / Alberdania, 1998

Garairi garaikoa Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-12-05

Andoni Egaña ezaguna da, bertsolaritza munduan ezezik, euskal baratzean ere bai jorratu duena jorratu izanagatik. Artikulu ugari idazteaz gain, lehendik ere bazuen ipuin liburu bat kaleratua, izenburu xelebrekoa bera, Sokratikoek ere badute ama, hain zuzen, umore printzez bustitako liburua hura, dena esatea zilegi bada.

Oraingoan eleberri bat kaleratu du, Alberdanian, eta ez nolanahikoa, lehen lerrotik harrapatu egiten duen horietakoa, erakargarria dena baiz hizkuntzaren erabilera zuzen eta taxuzkoagatik, nola argumentoa aurrera eramateko planteamenduengatik.

Bi une historiko hartu ditu Andoni Egañak eleberria zertzeko. 1930eko abendua bata, non kontatzen baitu Galán kapitainak eta bere mandatupeko soldaduek burutu zuten asaldaldia Jacan. Tartean da labaka sarjentua. Pío Barojak ere aintzat hartu zuen gai hori El cabo de las tormentas nobelan. Ariketa moduan biak irakurtzea gomendutuko nioke irakurtzale orori. Barojak erretrato laburra egiten du Galánena, zehatz eta motz kontatzen du haren matxinada. Ondorio politikoei berebiziko garrantzia ematen dio gainera. Andoni Egañak luze dihardu Galáni eta bere inguruan bildu ziren hitzartuei buruz, eta erretrato sentimentala da gehiago, politikoa baino.

Bigarren unea 1960.ekoa da. Frai Kandido Zarauzko lanbide Eskolako zuzendariak Madrila joan behar du Francoren Gobernuak bere lana omentzeko emandako sari baten bila. Esan beharra dago Frai Kandido dela garai bateko Labaka sarjentua eta bere oroimenak uztartzen dituela Jacako eta Zarauzko gertaerak elkarrekin. Biaje horrek klase askotako esamesak sortu ditu. Ahots ugariak agertuko zaizkigu liburuan, lekukoenak gehienak, Madrilakoak sortutako espak eta bekaitzaldiak airerauko dituztenak. Fraideak bere barrukoak ez diren ahots guztiei entzungor eginez, bere bidetik aurrera jotzea erabakiko du, egoki den pausoa emanez.

Historia aparta da eta Andoni Egañak darabilen hizkuntza ere bai. Aberatsa hitzetan oso, joria esamoldeetan, dantzaria elkarrizketetan. Irakurriaren plazeraz gain, ondo biribildutako historiarena dakarkigu.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak