susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Mirariei buruz | Batua dela-eta »

Herrenaren arrastoan / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 1998

Lore ederrak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-05-16

Ehun orrialde ditu liburuak eta hori izugarri gustatzen zait (zenbakia, noski), ehun orrialdeetan liburu honek beste askok bostehunetan baino gehiago esaten baitu. Aforismo liburua da Juan Kruz Igerabideren hau. Esan beharra dago ez dela lehen aldia aforismoaren arrastotik sartzen dela. Sarean Leiho liburuan aforismo mordoska zekarren, poemekin batera. Izan ere, poesiatik aforismora doan bidea ez da oso zaila egiteko. Poema batzuek (munduan mendeetan idatzitakoez ari naiz), aforismo tankera dute, beren laburrean, mamia besterik ez baitakarte. Eta aforismo asko poemak dira: poema bereziak, dena dela.

Liburua, nolabait esateko, gaika banaturik dago. Zati bakoitzaren hitzaurre gisa-edo poema bat dakar Igerabidek, aforismoaren nondik norakoa argitzen duena. (Zuhurtziaren zuhurtzia. Izan ere zer da egokien aforismo-sorta baten aurkezpen gisakoa, poema bat baino?) Liburuko bigarren poema honako hau da, adierazgarria oso: “Oin lorratzak,/ anitzek anitz bider/ zanpatuak:/ Urrats zaharren gainean/ herrenik herrneean ere/ urrats berri.”

Hala ikusten dut nik liburua. Gure aurretik ibili direnen arrastotik herrenka dabilenaren saioa. Norbaitek pentsa lezake, hala ere, horrela ibilita ez dagoela modurik orijinal izateko. Baina, funtsean, ez da Igerabideren asmoa orijinal izatea, zorrotz, jakitun, ironiko agertzea baino, besteek esan dutenari eta berari bururatu zaionari punta ateraz.

Ikus ditzagun: “Zintzo jokatu, gaiztoarena egitean ere.”

Edo beste hau: “Zuhaitzik tenteenak ere, sustraiak oker.”

Horrelako lorez beteriko baratza dugu Juan Kruz Igerabideren liburu hau. Ez da egun batetik bestera, goizetik arratsaldera irakurtzeko liburua, baizik eta gaur zati bat, bihar bestea dastatu, gozatu eta hausnartzen hastekoa.