« Istorioaren ertzean | Ohiturazkoa izateagatik bazterketa bortitza jasan duen antzerkigintza »
San Benoaten bizitzea / Bazilio Joannateguy / Klasikoak, 1996
Biografia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1997-03-01
Aspertuta nagoenetan, batzuk dendaz denda ibiltzen diren moduan beren asperra nola asetuko asmatu ezinik, edo eta itsasaldera hurbiltzen diren moduan, itsasoa lasaigarri baitzaie, nik klasikoetara jotzen dut, ez pentsatzen dudalako nire asperraren uhinak baretuko direla inoiz, asperra eskuarki gaitz sendoa baita, eta sendagarri indartsuagoa eskatzen baitu. Topikoa da esatea guk ez dugun zerbait ekartzen dutela klasikoek, askotan ez baitakigu zer dugun eta orduan nekez jakingo genuke zer ez dugun. Klasikoak irakurtzea aspaldi bizi izandako jendearekin solasean jartzea da. Hori pentsatzen dut batzuetan, umoreko nagoenean. Horretarako, burua, begiak eta zentzumenak aspaldiko garaietara begira jarri behar. Halaxe esaten zidan lagun min batek: “Nik Homeroren Iliada irakurtzen dudanean, hoplitaz janzten nauk”. Eta Birgilio irakurtzen duenean pentsatzekoa da, erromatarrez jantziko dela. Eta horrela…
Aurreko hori guztia aitzakia besterik ez zen, ondotxo antzemango zeniotenez, neure buruari adore emateko modu bat alegia, Joanneteguyren San Benoaten bizitzea komentatu baino lehen. Izan ere nola komentatu behar dira klasikoak? Inazio Mujika Iraola, edizoaren paratzaileak ondotxo komentatzen du liburua, alderdi biografikoak agerian jarriz eta bestelakoak (filologikoak eta abar…) bazterrean lagatzeke.
Alderdi biografikoa garrantzitsua da neurri batean, baina ez garrantzitsuegia. Idazle batzuei buruz nahikoa zaigu jakitea non sortu eta non hil ziren, eta askotan ezta hori ere. Beste batzuei buruz ordea dena jakin nahi izaten dugu, bizitza bitxia edo xelebrea eraman izan dutelako. Alderdi filologikoek ere badute beren garrantzia, ez pentsa, inor ez da filologo izatera iristen, lehenago azterketa serio eta kuriosorik egin ez badu. Hori esaten dute behintzat.
Liburua irakurtzea da, funtsean, idazle bati egin dakiokeen omenik ederrena. Literatura aldetik, esango nuke, polita da San Benoaten bizitzea, nahiz eta pasarte bakoitza baliogarri zaion idazleari ondorio erakusgarri bat ateratzeko. Liburuek, garai batean, xede didaktikoa zuten. Orain ere bai, antza denez. Hala ere gustura irkaurtzen da honako hau. Merezi du, gainera. Horixe esan nahi nuen hasera-haseratik. Joannateguy kontalari aparta da, eta erlijio gizona izan ez balitz, bere idazketari mugarik jarriko ez balio, liburu gogoangarriagok idatziko zituzkeen. Seguruaski, bai.
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
Ibai Atutxa Ordeñana
Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre
Jon Jimenez
Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao
Maddi Galdos Areta
Animalia domestikoak
Esti Martinez
Irati Majuelo
Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro
Hasier Rekondo
Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide
Jon Martin-Etxebeste
Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi
Mikel Asurmendi
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Jon Jimenez
Azpimarrak
Nerea Balda
Paloma Rodriguez-Miñambres
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Eneko Barberena
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Ibon Egaña
Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz
Mikel Asurmendi
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Jon Jimenez
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Mikel Asurmendi