kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Zer gerta ere / Karlos Linazasoro / Alberdania, 1994

Ipuinlaria Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-12-10

Norbait, zaleturen edo eroren bat, Estatistika Instituturen bateko zerbitzari edo morroi, liburu honetan maizenik errepikatzen den hitza zein den aztertzen hasiko balitz, eldarnioa dela jakingo luke (esan dezaket neuk ere nire insomnio gauetan horretara saiatzen naizela, eta xehe-xehe kontatu ditudala liburuko hitzen maiztasuna, maiaztasuna eta maitasuna, jakinik, etorkizun eskergutxiko horrek kaso zipitzik eginen ez diola nire lan erraldoiari). Eldarnioak izan zen Karlos Linazasorok duela urte batzuk kaleratu zuen ipuin liburua. “Amigo, ez duk ihesbiderik, hirea hortik doan bidea duk, eta ez besterik”, esanen ziokeen Sam Spade detektibeak Karlos Linazasorori, ezagutzeko parada (eta fonda) izan balu.

Hamabost ipuin, guztira, bildu ditu T-ko idazle oparoak liburu honetara, zer gerta ere, inor ipuinik irakurtzeko gogorik faltan gera ez dadin. Eta egia esatera, liburuaren izen bera daraman ipuina, “Zer gerta ere”, maisu lana da bere jeneroan, euskaraz idatzitakoen artean esan nahi dut. Jolas moduko bat, ironia eta umorea (beltza, noski) nahastuta. Itxuren munduari, eta munduen itxurari zastakada bat erdi-erdian. Baina bada liburuan barrena, horretaz gainera, zer aipatua ere.

Giro itxia da nagusi. Protagonistak, leihorik ez aterik gabeko etxeetan bizi dira, beren baitan bildurik, berak ez direnaz mozorroturik, ispilua dutela askotan lagun bakarra. Baina mozorroak, azken finean, haragia edo larrua baino benetakoagoak izan ohi dira. Bada ipuin bat, “Ipuinlaria” izenburua duena. Bertan adierazten du Karlos Linazasoro idazleak zein den ipuin bati berak eskatzen diona. Badira beste ipuin batzuk ere, doinuz kafkianoak diruditen arren, Pragako idazleak bere bizian pentsa zezakeenetik haratago doazenak: “Hegaldia”, “Efren Beraun”, besteen gainetik jartzen direnak, ipuinaren egituraketa beragatik, nola amaierako sorpresarengatik.

Jenero bat azpimarratzen du idazleak. Eta jenero horretan fantasia eta irudimena dira elementurik garrantzitsuenak. Aipagarria ere bada idazleak siniestrotasunarekiko, itxuraldekatarekiko duen jaiera eta debozioa. Krudelak badira ere, ipuin batzuek, azken unean bederen, irribarrea dakarte ezpainartera.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak