kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Zer gerta ere / Karlos Linazasoro / Alberdania, 1994

Ipuinlaria Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-12-10

Norbait, zaleturen edo eroren bat, Estatistika Instituturen bateko zerbitzari edo morroi, liburu honetan maizenik errepikatzen den hitza zein den aztertzen hasiko balitz, eldarnioa dela jakingo luke (esan dezaket neuk ere nire insomnio gauetan horretara saiatzen naizela, eta xehe-xehe kontatu ditudala liburuko hitzen maiztasuna, maiaztasuna eta maitasuna, jakinik, etorkizun eskergutxiko horrek kaso zipitzik eginen ez diola nire lan erraldoiari). Eldarnioak izan zen Karlos Linazasorok duela urte batzuk kaleratu zuen ipuin liburua. “Amigo, ez duk ihesbiderik, hirea hortik doan bidea duk, eta ez besterik”, esanen ziokeen Sam Spade detektibeak Karlos Linazasorori, ezagutzeko parada (eta fonda) izan balu.

Hamabost ipuin, guztira, bildu ditu T-ko idazle oparoak liburu honetara, zer gerta ere, inor ipuinik irakurtzeko gogorik faltan gera ez dadin. Eta egia esatera, liburuaren izen bera daraman ipuina, “Zer gerta ere”, maisu lana da bere jeneroan, euskaraz idatzitakoen artean esan nahi dut. Jolas moduko bat, ironia eta umorea (beltza, noski) nahastuta. Itxuren munduari, eta munduen itxurari zastakada bat erdi-erdian. Baina bada liburuan barrena, horretaz gainera, zer aipatua ere.

Giro itxia da nagusi. Protagonistak, leihorik ez aterik gabeko etxeetan bizi dira, beren baitan bildurik, berak ez direnaz mozorroturik, ispilua dutela askotan lagun bakarra. Baina mozorroak, azken finean, haragia edo larrua baino benetakoagoak izan ohi dira. Bada ipuin bat, “Ipuinlaria” izenburua duena. Bertan adierazten du Karlos Linazasoro idazleak zein den ipuin bati berak eskatzen diona. Badira beste ipuin batzuk ere, doinuz kafkianoak diruditen arren, Pragako idazleak bere bizian pentsa zezakeenetik haratago doazenak: “Hegaldia”, “Efren Beraun”, besteen gainetik jartzen direnak, ipuinaren egituraketa beragatik, nola amaierako sorpresarengatik.

Jenero bat azpimarratzen du idazleak. Eta jenero horretan fantasia eta irudimena dira elementurik garrantzitsuenak. Aipagarria ere bada idazleak siniestrotasunarekiko, itxuraldekatarekiko duen jaiera eta debozioa. Krudelak badira ere, ipuin batzuek, azken unean bederen, irribarrea dakarte ezpainartera.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak