« Norberaren hondartza sakonetik | Inorenak norberaren »
Zer gerta ere / Karlos Linazasoro / Alberdania, 1994
Ipuinlaria Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-12-10
Norbait, zaleturen edo eroren bat, Estatistika Instituturen bateko zerbitzari edo morroi, liburu honetan maizenik errepikatzen den hitza zein den aztertzen hasiko balitz, eldarnioa dela jakingo luke (esan dezaket neuk ere nire insomnio gauetan horretara saiatzen naizela, eta xehe-xehe kontatu ditudala liburuko hitzen maiztasuna, maiaztasuna eta maitasuna, jakinik, etorkizun eskergutxiko horrek kaso zipitzik eginen ez diola nire lan erraldoiari). Eldarnioak izan zen Karlos Linazasorok duela urte batzuk kaleratu zuen ipuin liburua. “Amigo, ez duk ihesbiderik, hirea hortik doan bidea duk, eta ez besterik”, esanen ziokeen Sam Spade detektibeak Karlos Linazasorori, ezagutzeko parada (eta fonda) izan balu.
Hamabost ipuin, guztira, bildu ditu T-ko idazle oparoak liburu honetara, zer gerta ere, inor ipuinik irakurtzeko gogorik faltan gera ez dadin. Eta egia esatera, liburuaren izen bera daraman ipuina, “Zer gerta ere”, maisu lana da bere jeneroan, euskaraz idatzitakoen artean esan nahi dut. Jolas moduko bat, ironia eta umorea (beltza, noski) nahastuta. Itxuren munduari, eta munduen itxurari zastakada bat erdi-erdian. Baina bada liburuan barrena, horretaz gainera, zer aipatua ere.
Giro itxia da nagusi. Protagonistak, leihorik ez aterik gabeko etxeetan bizi dira, beren baitan bildurik, berak ez direnaz mozorroturik, ispilua dutela askotan lagun bakarra. Baina mozorroak, azken finean, haragia edo larrua baino benetakoagoak izan ohi dira. Bada ipuin bat, “Ipuinlaria” izenburua duena. Bertan adierazten du Karlos Linazasoro idazleak zein den ipuin bati berak eskatzen diona. Badira beste ipuin batzuk ere, doinuz kafkianoak diruditen arren, Pragako idazleak bere bizian pentsa zezakeenetik haratago doazenak: “Hegaldia”, “Efren Beraun”, besteen gainetik jartzen direnak, ipuinaren egituraketa beragatik, nola amaierako sorpresarengatik.
Jenero bat azpimarratzen du idazleak. Eta jenero horretan fantasia eta irudimena dira elementurik garrantzitsuenak. Aipagarria ere bada idazleak siniestrotasunarekiko, itxuraldekatarekiko duen jaiera eta debozioa. Krudelak badira ere, ipuin batzuek, azken unean bederen, irribarrea dakarte ezpainartera.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez