« Ipuinlaria | Ixiltasun eske »
Ele neumatikoak / Jose Maria Larrea / Pamiela, 1994
Inorenak norberaren Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-12-11
“Uzta agorretan apailatu liburu ttipia” duzue hau, “zeinetan ageri baitira istorio miragarri eta gertaldi bitxiak irakurle kurius eta garbosoendako”. Halaxe dio “Ele geumatikoak” izenburuaren azpian ageri den azpititiluak. Egileak han eta hemen aurkitutako testu bitxiak bildu eta batu ditu, beraz, irakurle “kurius eta garbosoendako”.
Joseba Sarrionandiaren garai bateko “Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak” haren tankeran osatutako bilduma da, beraz, “Ele neumatikoak” hau, kasu honetan poemak barik bildutako testuak prosazko pasarte laburrak badira ere, zerrenda guztiz heterogeneoa osatzen duten garai eta joera ezberdin askotako idazleengandik jasoak: Axular, Chaho, Joakin Lizarraga, Jean Hiriart-Urruty, Joxemiel Barandiaran, Manuel Lekuona, Orixe, Jon Mirande, Augustin Zubikarai, Txepetx, Bemardo Atxaga, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre, Gil Bera, Joxemari Iturralde, Voltaire, Bertrand Russell, Andre Gide, Thomas Bernhard, Gernikako bonbardaketaren hainbat lekuko…
Jatorriak ezezik, testuen gaiak, mamiak, estiloak eta abarrak ere oso heterogeneoak dira, eta baita testuotan islatzen diren ideologiak eta mundu-ikuskerak. Baina hala ere bada guztien arteko halako kidetasun eta batasun berezi bat, sortzen du liburuak halako giro propial eta berezko bat, apailatzailearen nortasunarekin eta mundu-ikuskerarekin zuzen-zuzenean loturik bide dena.
Ez dirudi berez oso zaila handik eta hemendik bildutako testu puska laburrez honelako bilduma bat apailatzea —izkiriaturik aurkitutako norberaren testuekin liburua osatzea, Joseba Sarrionandiaren izenburua parafraseatuz—, baina lehen aipatu dugun batasun eta giro bateratu hori lortzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula. Ez dago edonoren esku inorenak norberaren hain modu trebean bihurtzeko dohain hori, eta ez zen Larrearena zenbaitek uste izango duen bezain lan erraza izango. Handik eta hemendik ohostutako ele neumatiko hauen bidez, bere-berea den obra osatzea lortu du Txema Larrea irakurle eta idazle “kurius eta garbosoak”.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez