kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Ele neumatikoak / Jose Maria Larrea / Pamiela, 1994

Inorenak norberaren Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-12-11

“Uzta agorretan apailatu liburu ttipia” duzue hau, “zeinetan ageri baitira istorio miragarri eta gertaldi bitxiak irakurle kurius eta garbosoendako”. Halaxe dio “Ele geumatikoak” izenburuaren azpian ageri den azpititiluak. Egileak han eta hemen aurkitutako testu bitxiak bildu eta batu ditu, beraz, irakurle “kurius eta garbosoendako”.

Joseba Sarrionandiaren garai bateko “Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak” haren tankeran osatutako bilduma da, beraz, “Ele neumatikoak” hau, kasu honetan poemak barik bildutako testuak prosazko pasarte laburrak badira ere, zerrenda guztiz heterogeneoa osatzen duten garai eta joera ezberdin askotako idazleengandik jasoak: Axular, Chaho, Joakin Lizarraga, Jean Hiriart-Urruty, Joxemiel Barandiaran, Manuel Lekuona, Orixe, Jon Mirande, Augustin Zubikarai, Txepetx, Bemardo Atxaga, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre, Gil Bera, Joxemari Iturralde, Voltaire, Bertrand Russell, Andre Gide, Thomas Bernhard, Gernikako bonbardaketaren hainbat lekuko…

Jatorriak ezezik, testuen gaiak, mamiak, estiloak eta abarrak ere oso heterogeneoak dira, eta baita testuotan islatzen diren ideologiak eta mundu-ikuskerak. Baina hala ere bada guztien arteko halako kidetasun eta batasun berezi bat, sortzen du liburuak halako giro propial eta berezko bat, apailatzailearen nortasunarekin eta mundu-ikuskerarekin zuzen-zuzenean loturik bide dena.

Ez dirudi berez oso zaila handik eta hemendik bildutako testu puska laburrez honelako bilduma bat apailatzea —izkiriaturik aurkitutako norberaren testuekin liburua osatzea, Joseba Sarrionandiaren izenburua parafraseatuz—, baina lehen aipatu dugun batasun eta giro bateratu hori lortzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula. Ez dago edonoren esku inorenak norberaren hain modu trebean bihurtzeko dohain hori, eta ez zen Larrearena zenbaitek uste izango duen bezain lan erraza izango. Handik eta hemendik ohostutako ele neumatiko hauen bidez, bere-berea den obra osatzea lortu du Txema Larrea irakurle eta idazle “kurius eta garbosoak”.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak