kritiken hemeroteka

8.485 kritika

« | »

Ele neumatikoak / Jose Maria Larrea / Pamiela, 1994

Inorenak norberaren Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-12-11

“Uzta agorretan apailatu liburu ttipia” duzue hau, “zeinetan ageri baitira istorio miragarri eta gertaldi bitxiak irakurle kurius eta garbosoendako”. Halaxe dio “Ele geumatikoak” izenburuaren azpian ageri den azpititiluak. Egileak han eta hemen aurkitutako testu bitxiak bildu eta batu ditu, beraz, irakurle “kurius eta garbosoendako”.

Joseba Sarrionandiaren garai bateko “Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak” haren tankeran osatutako bilduma da, beraz, “Ele neumatikoak” hau, kasu honetan poemak barik bildutako testuak prosazko pasarte laburrak badira ere, zerrenda guztiz heterogeneoa osatzen duten garai eta joera ezberdin askotako idazleengandik jasoak: Axular, Chaho, Joakin Lizarraga, Jean Hiriart-Urruty, Joxemiel Barandiaran, Manuel Lekuona, Orixe, Jon Mirande, Augustin Zubikarai, Txepetx, Bemardo Atxaga, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre, Gil Bera, Joxemari Iturralde, Voltaire, Bertrand Russell, Andre Gide, Thomas Bernhard, Gernikako bonbardaketaren hainbat lekuko…

Jatorriak ezezik, testuen gaiak, mamiak, estiloak eta abarrak ere oso heterogeneoak dira, eta baita testuotan islatzen diren ideologiak eta mundu-ikuskerak. Baina hala ere bada guztien arteko halako kidetasun eta batasun berezi bat, sortzen du liburuak halako giro propial eta berezko bat, apailatzailearen nortasunarekin eta mundu-ikuskerarekin zuzen-zuzenean loturik bide dena.

Ez dirudi berez oso zaila handik eta hemendik bildutako testu puska laburrez honelako bilduma bat apailatzea —izkiriaturik aurkitutako norberaren testuekin liburua osatzea, Joseba Sarrionandiaren izenburua parafraseatuz—, baina lehen aipatu dugun batasun eta giro bateratu hori lortzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula. Ez dago edonoren esku inorenak norberaren hain modu trebean bihurtzeko dohain hori, eta ez zen Larrearena zenbaitek uste izango duen bezain lan erraza izango. Handik eta hemendik ohostutako ele neumatiko hauen bidez, bere-berea den obra osatzea lortu du Txema Larrea irakurle eta idazle “kurius eta garbosoak”.

Azken kritikak

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak