« Lekukotasun zirraragarria | Poesiaren lurrean barrena »
Bizitza pilpirak / Manex Erdozaintzi-Etxart / Maiatz, 1994
Argi bila Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-09-24
Bi omenaldi egin dizkiote aurten bertan Manex Erdozainzi-Etxarti. Uda haseran, bata, liburu hau aurkeztu zen egunean. Laguntalde dexentekoa bildu zen Baionako lokal batera haren lanari errepaso eman eta aztertzera. Uda amaieran, bestea. Kantari pilo batek parte hartu zuen, bakoitzak zuen onena emanez. Izugarri maite zuten Manez Erdozainzi-Etxart, franziskotarra, gizartearen alde eta, bereziki, euskararen alde hainbeste egin zuen gizona. Bi poema liburu argitaratu zituen bizi izan zen bitartean: Hinki Hanka (1978) eta Herri honen erraietan (1982).
Liburu honetan, dena dela, hiru poema liburu aurkitzen dira,bera hil ondoren haren gelan aurkitu zituzten Bizitza pilpirak eta Nafarroari poema irekia, alde batetik, orain arte argitaratugabeak biak; eta Herri honen erraietan, bestaldetik, lehenago ere argia ikusia.
Maiatzen edizio honek Itxaro Bordak eginiko hitzaurre bat dakar. Eta beste testu bat, hitzatze modura, Manez nor zen jakinarazten duena. Ondorengo testua hitzaurretik aterea da: “Herriaren oinarria den mitoa eraiki nahi duenak, eta manex Erdozainzi-Etxartek ez zuen besterik egin bere bizitza poetiko laburrean, inguruaren sendipen fisikoa jasan behar du, bai inplikazio eta bai mintaira aldetik. ostiraleko Donapauleko merkartuan erabiltzen zen/den euskararen oihartzunak ekartzen dizkigute orrialdeek, garaian garaiko mintz-moldeen lekukotasuna lumaperatzen duelarik poetak”.
Aipatuta dago, beraz, Manex Erdozianziren poetikaren lehendabiziko ezaugarria: hizkuntza hurbilaren erabilera, irakurlearekiko komunikazioa hobetzearren. Ez da arraroa, Itxaro Bordak, aipatzen duen bezala, kantari eta musika-talde batek baino gehiagok idazle horren poemak hartu izana. Baina badira beste ezaugarri batzuk, nabarmenak direnak ere, neurri handian. Bata da poemek duten indarra, beren mundu erreferenziala ez delako mundu abstrakto bat, oso konkretua baizik: herria, Euskal Herria. Beste poeta askok bezala (gaurregun gutxiago dira halakoak) gure herriaren defentsa egiten digu, baina ez ozenki, leunki baizik. Bestea da erritmoa: bizia oso, hitzen errepikapen markatuan oinarrituz, soinuen emetasunean murgilduz. Musikalitate handikoak dira.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi