kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Bizitza pilpirak / Manex Erdozaintzi-Etxart / Maiatz, 1994

Argi bila Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-09-24

Bi omenaldi egin dizkiote aurten bertan Manex Erdozainzi-Etxarti. Uda haseran, bata, liburu hau aurkeztu zen egunean. Laguntalde dexentekoa bildu zen Baionako lokal batera haren lanari errepaso eman eta aztertzera. Uda amaieran, bestea. Kantari pilo batek parte hartu zuen, bakoitzak zuen onena emanez. Izugarri maite zuten Manez Erdozainzi-Etxart, franziskotarra, gizartearen alde eta, bereziki, euskararen alde hainbeste egin zuen gizona. Bi poema liburu argitaratu zituen bizi izan zen bitartean: Hinki Hanka (1978) eta Herri honen erraietan (1982).

Liburu honetan, dena dela, hiru poema liburu aurkitzen dira,bera hil ondoren haren gelan aurkitu zituzten Bizitza pilpirak eta Nafarroari poema irekia, alde batetik, orain arte argitaratugabeak biak; eta Herri honen erraietan, bestaldetik, lehenago ere argia ikusia.

Maiatzen edizio honek Itxaro Bordak eginiko hitzaurre bat dakar. Eta beste testu bat, hitzatze modura, Manez nor zen jakinarazten duena. Ondorengo testua hitzaurretik aterea da: “Herriaren oinarria den mitoa eraiki nahi duenak, eta manex Erdozainzi-Etxartek ez zuen besterik egin bere bizitza poetiko laburrean, inguruaren sendipen fisikoa jasan behar du, bai inplikazio eta bai mintaira aldetik. ostiraleko Donapauleko merkartuan erabiltzen zen/den euskararen oihartzunak ekartzen dizkigute orrialdeek, garaian garaiko mintz-moldeen lekukotasuna lumaperatzen duelarik poetak”.

Aipatuta dago, beraz, Manex Erdozianziren poetikaren lehendabiziko ezaugarria: hizkuntza hurbilaren erabilera, irakurlearekiko komunikazioa hobetzearren. Ez da arraroa, Itxaro Bordak, aipatzen duen bezala, kantari eta musika-talde batek baino gehiagok idazle horren poemak hartu izana. Baina badira beste ezaugarri batzuk, nabarmenak direnak ere, neurri handian. Bata da poemek duten indarra, beren mundu erreferenziala ez delako mundu abstrakto bat, oso konkretua baizik: herria, Euskal Herria. Beste poeta askok bezala (gaurregun gutxiago dira halakoak) gure herriaren defentsa egiten digu, baina ez ozenki, leunki baizik. Bestea da erritmoa: bizia oso, hitzen errepikapen markatuan oinarrituz, soinuen emetasunean murgilduz. Musikalitate handikoak dira.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak