« Lekukotasun zirraragarria | Poesiaren lurrean barrena »
Bizitza pilpirak / Manex Erdozaintzi-Etxart / Maiatz, 1994
Argi bila Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-09-24
Bi omenaldi egin dizkiote aurten bertan Manex Erdozainzi-Etxarti. Uda haseran, bata, liburu hau aurkeztu zen egunean. Laguntalde dexentekoa bildu zen Baionako lokal batera haren lanari errepaso eman eta aztertzera. Uda amaieran, bestea. Kantari pilo batek parte hartu zuen, bakoitzak zuen onena emanez. Izugarri maite zuten Manez Erdozainzi-Etxart, franziskotarra, gizartearen alde eta, bereziki, euskararen alde hainbeste egin zuen gizona. Bi poema liburu argitaratu zituen bizi izan zen bitartean: Hinki Hanka (1978) eta Herri honen erraietan (1982).
Liburu honetan, dena dela, hiru poema liburu aurkitzen dira,bera hil ondoren haren gelan aurkitu zituzten Bizitza pilpirak eta Nafarroari poema irekia, alde batetik, orain arte argitaratugabeak biak; eta Herri honen erraietan, bestaldetik, lehenago ere argia ikusia.
Maiatzen edizio honek Itxaro Bordak eginiko hitzaurre bat dakar. Eta beste testu bat, hitzatze modura, Manez nor zen jakinarazten duena. Ondorengo testua hitzaurretik aterea da: “Herriaren oinarria den mitoa eraiki nahi duenak, eta manex Erdozainzi-Etxartek ez zuen besterik egin bere bizitza poetiko laburrean, inguruaren sendipen fisikoa jasan behar du, bai inplikazio eta bai mintaira aldetik. ostiraleko Donapauleko merkartuan erabiltzen zen/den euskararen oihartzunak ekartzen dizkigute orrialdeek, garaian garaiko mintz-moldeen lekukotasuna lumaperatzen duelarik poetak”.
Aipatuta dago, beraz, Manex Erdozianziren poetikaren lehendabiziko ezaugarria: hizkuntza hurbilaren erabilera, irakurlearekiko komunikazioa hobetzearren. Ez da arraroa, Itxaro Bordak, aipatzen duen bezala, kantari eta musika-talde batek baino gehiagok idazle horren poemak hartu izana. Baina badira beste ezaugarri batzuk, nabarmenak direnak ere, neurri handian. Bata da poemek duten indarra, beren mundu erreferenziala ez delako mundu abstrakto bat, oso konkretua baizik: herria, Euskal Herria. Beste poeta askok bezala (gaurregun gutxiago dira halakoak) gure herriaren defentsa egiten digu, baina ez ozenki, leunki baizik. Bestea da erritmoa: bizia oso, hitzen errepikapen markatuan oinarrituz, soinuen emetasunean murgilduz. Musikalitate handikoak dira.
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez