« Antigoalekoa | Betikoa eta berria »
Poemak / Vladimir Maiakovski (Koldo Izagirre) / Susa, 1993
Maiakovskiren lirika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-02-19
Halabeharrak erabakitzen du, askotan, zer gertatuko den. Halabeharrak berak lotzen ditu gertaera horiek ondoren elkarrekin. Horrela, Sobiet Batasunarekiko oniritziak berekin ekarri zuen Sobiet Batasuneko agintariek argitaratzen uzten zuten literaturarekiko miresmena. Itzulpen kaskar batzuen bidez ezagutarazi zen gure artean Maiakovski; artean apenas genekien sobieten lurraldeko literaturari buruz ezer gutxi, baina Maiakovski hura sinbolo bat zen, poeta iraultzaile comme il faut baten portreta bizi-bizia. Haren bizitzari buruzko xehetasunak jasotzen genituen: amodiozko triangelu bat, bere buruaz beste egite hori, Stalinekin izan zituen txuriak eta beltzak…
Gaurregun zertxobait gehiago dakigu sobieten garaiko literaturaz. Ez da Maiakovski gure erreferente bakarra. Esenin dago, Mandelstam (oraindik orain gazteleratu gabe, ezezagun gure artean, poeten maisu eta teoritzaile hori), Maria Tsvetaieva, eta orri bateko zerrendan sartuko ez litzatekeen munto handi bat. Horietako askok Maiakovskik berak baino fin gaiztoagoa izan zuten, itxidura-zelaietan, Siberiako atzerrian, Stalinen gartzeletan…
Baina zergatik oroitzen gara Maiakovskiz? Poeta bete betea izan zelako, garai bateko abangoardietako mogimenduek taiutu baitzuten kontraesanez horniturik. Gizon hauskor baina era berean sentikorra, bihotz zabaleko baina era berean indibidualista, halakoxea zen Maiakovski. Bestela nola uler daiteke Maiakovski, Iraultza Sobietarra ben-benaz hartu zuen poeta Marinetti bezalako faszista baten lagun izatea? Nola uler daiteke Maiakovskik bere poema baten bidez Eseninen suizidioa kritikatzea, eta berak ere bere biziaren amaieran bide berdintsuari ekitea? Poesia, garai hartan, ohizkoak ez ziren bideetatik ibiltzen baitzen. Poetak, etiketa politiko guztien gainetik poetak ziren, estetika jakin baten azpian ezkutatzen zen etika baten jarraitzaileak. Haren lana irakurrita ulergarria egiten zaigu Leninentzat ulergarri ez izatea.
Euskaraz irakurri nahi duenak badauka gaurgero non aurkitu, itzulpen zoragarri baten bidez, erritmoz betea, soinuz bizia. Koldo Izagirrerena, hain zuzen, zeinak frogarazi digun behin baino gehiagotan zein kasta oneko itzultzaile den. Iñigo Aranbarrik sarreran ematen dizkigu poeta hari buruzko datu eta iritziak.
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
Irati Majuelo
Hezurrezko kaiolak
Hasier Larretxea
Jon Martin-Etxebeste
Heriotzari aurrez aurre begira
Oskar Gaztelu
Mikel Asurmendi
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña