kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Longaina / Nikolai Gogol (Xabier Mendiguren Bereziartu) / Erein, 1993

Estalkia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-06-19

Badira hamabost egun txoko honetaraino ekarri nuela Faulknerren “Hotsa eta ardaila”, eta baten batek baino gehiagok jakinerazi dit ez nuela aldez aurretik abisatu liburu hura irakurtzeko dagoen zailtasunaz. Bizitzan behin bakarrik izan ohi denez berandu, eta hartara jarria ez naizenez gero, oraintxe esango dut esan beharrekoa. Faulknerren liburua zaila egiten da, baina ez berebiziki Maria Garikanok egindako itzulpenagatik, testuaren egitura beragatik baizik. Esan beharra ere badut Faulknerri buruzko eritzi guztiak ez direla nik haren lanarekiko jaurtitutakoa bezain eskuzabalak izan historian zehar. Paveseri, adibidez, ez zion ezer esaten Faulknerren literaturak, egunotan frogatu ahal izan dudan neurrian dakit hori. Irakurri besterik ez dago “La literatura norteamericana y otros ensayos”. Garbi dago, bataren eta bestearen lana ezagutzen duenarentzat, Paveseren literaturgintzaren bidea ez zela joan Faulknerrenaren norabide beretik. Dena dela, itzulpenari buruz ere zerbait esan nahi nuke. Ez dut uste erraza izan zaionik Maria Garikanori liburu hura euskeratzea, liburua bera aberatsa baita errejistro eta ahotsetan. Hartutako erabaki batzuk diskutigarriak dira, esaterako beltzen hizketa era, slang edo dena delakoa, itzultzerakoan, baina ziur nago kalitate handikoa dela euskaratutako testua.

Nikolai Gogolen “Longaina” argitaratu du Erein argitaletxeak, bere Bartleby sail txukun horretan. Itzulpena, esan dezadan Xabier Mendiguren Bereziarturena dela, zeinak euskeratu eta argitaratu baitu, oker ez banago, idazle petersburgotarraren beste ipuin bat, “Sudurra”, hain zuzen. Juan Kruz Igerabide idazleak paratu du hitzaurrea, eta laguna dudanez, hitzen batzuk lapurtuko dizkiot harengana baimen eske joan gabe.

Hala dio Juan Kruzek: “Eta longaina aukeratzen du Gogolek. Babesa, alegia; estalkia. Estalki horrek tapatzen du ondo ezereza, bizitza absurdoa; estalki horrek ematen dio Akakiri (pertsonaiari) zerbait sentitzeko. Badirudi longaina berriarekin denek begirune handiagoa diotela, integratuagoa sentitzen dela izkiriatzaile gizajoa; eta longaina galtzeak bere ezereza agerian uzten dio, eta ezerezaren bideak heriotza besterik ez lekarke”.

Gogolen beste ipuin batzuetan bezala, hemen nahasten dira errealitatea eta fantasia, absurdoa eta umorea, bide berriak irekiz errusiar eta europar literatura gerokoari.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak