kritiken hemeroteka

8.194 kritika

« | »

Longaina / Nikolai Gogol (Xabier Mendiguren Bereziartu) / Erein, 1993

Estalkia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1993-06-19

Badira hamabost egun txoko honetaraino ekarri nuela Faulknerren “Hotsa eta ardaila”, eta baten batek baino gehiagok jakinerazi dit ez nuela aldez aurretik abisatu liburu hura irakurtzeko dagoen zailtasunaz. Bizitzan behin bakarrik izan ohi denez berandu, eta hartara jarria ez naizenez gero, oraintxe esango dut esan beharrekoa. Faulknerren liburua zaila egiten da, baina ez berebiziki Maria Garikanok egindako itzulpenagatik, testuaren egitura beragatik baizik. Esan beharra ere badut Faulknerri buruzko eritzi guztiak ez direla nik haren lanarekiko jaurtitutakoa bezain eskuzabalak izan historian zehar. Paveseri, adibidez, ez zion ezer esaten Faulknerren literaturak, egunotan frogatu ahal izan dudan neurrian dakit hori. Irakurri besterik ez dago “La literatura norteamericana y otros ensayos”. Garbi dago, bataren eta bestearen lana ezagutzen duenarentzat, Paveseren literaturgintzaren bidea ez zela joan Faulknerrenaren norabide beretik. Dena dela, itzulpenari buruz ere zerbait esan nahi nuke. Ez dut uste erraza izan zaionik Maria Garikanori liburu hura euskeratzea, liburua bera aberatsa baita errejistro eta ahotsetan. Hartutako erabaki batzuk diskutigarriak dira, esaterako beltzen hizketa era, slang edo dena delakoa, itzultzerakoan, baina ziur nago kalitate handikoa dela euskaratutako testua.

Nikolai Gogolen “Longaina” argitaratu du Erein argitaletxeak, bere Bartleby sail txukun horretan. Itzulpena, esan dezadan Xabier Mendiguren Bereziarturena dela, zeinak euskeratu eta argitaratu baitu, oker ez banago, idazle petersburgotarraren beste ipuin bat, “Sudurra”, hain zuzen. Juan Kruz Igerabide idazleak paratu du hitzaurrea, eta laguna dudanez, hitzen batzuk lapurtuko dizkiot harengana baimen eske joan gabe.

Hala dio Juan Kruzek: “Eta longaina aukeratzen du Gogolek. Babesa, alegia; estalkia. Estalki horrek tapatzen du ondo ezereza, bizitza absurdoa; estalki horrek ematen dio Akakiri (pertsonaiari) zerbait sentitzeko. Badirudi longaina berriarekin denek begirune handiagoa diotela, integratuagoa sentitzen dela izkiriatzaile gizajoa; eta longaina galtzeak bere ezereza agerian uzten dio, eta ezerezaren bideak heriotza besterik ez lekarke”.

Gogolen beste ipuin batzuetan bezala, hemen nahasten dira errealitatea eta fantasia, absurdoa eta umorea, bide berriak irekiz errusiar eta europar literatura gerokoari.

Azken kritikak

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Alferrikakoaren balioa
Nuccio Ordine

Paloma Rodriguez-Miñambres

Pozaren erdia
Harkaitz Cano

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak