Izar beltzaren urtea / J.E. Urrutia Capeau / Pamiela, 2000

Kronikak irudikatuz Javier Rojo / El Correo, 2000-09-27

J.E. Urrutiak narrazio bilduma berezia egin du Izar beltzaren urtea-n. Narrazio hauek bi multzotan sailka ditzakegu. Batetik, oroimenean oinarritzen diren istorio txikiak irakur ditzakegu; bestetik, historikotzat har daitezkeenak daude. Azken hauek osatzen dute gainera liburuaren zatirik handiena. Narrazio hauei askotan kronika itxura eman nahi izan die idazleak eta honetan euskara bera izan du laguntzaile. Izan ere, honelako narrazio gehienetan, idazkerak ipar-ekialdeko idazle klasikoen euskara gogora ekartzen du nonbait eta inpresio hau lortzeko idazleak egin duen ahalegina kontuan hartzekoa da, dudarik gabe. Baina honelako idazkera aho biko ezpata izanik, balio estetikoak eskaintzeaz gain, istorio ulertzeko oztopoa ere izan daiteke, zeren, idazkera nabarmentzen den neurri berberean, istorioak izkutatu egiten baitzaizkio irakurleari. Honelako kontakizunak gerraz, liskarrez, indarkeriaz eta bortxaz beterik daude, narrazio historiko batzuetan ohikoa dirudien hariari jarraituz. Edonola ere, nire ustez, liburu honek muturreko iritzia sortuko du irakurleengan: testuaren balio estetikoak mirestuz liluratuta geratuko dira batzuk. Beste batzuek honetan istorio arruntak izkutatzen dituen azal ikusgarria baino ez dute ikusiko.