kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Gerratearen aztarnak / Fertxu Izquierdo / Pamiela, 2007

Auzo bakarra da mundua Mikel Asurmendi / Irunero, 2007-06

Poesia gustuko al duzu? Ez duzula maite, maitasun soilera eraman zaitzakeen poesia? Bada, paroxismo arrosaz harago doazen eleak, hotsak eta ahotsak hauteman nahi badituzu, hartu eskuetan gerratearen aztarnak eskaintzen dizkizun liburu hau eta jo aitzina.

Ez dituzu alabaina gerratearen aztarnak soilik hautemanen, gazte baten sasoi ilunen melodiak entzunen dituzu baita ere, antzemanen dituzu halaber haren, zure eta guztion inperfekzioak. Bizitzaren aztarnak ere iritsiko zaizkizu hitzen bidez. Bidez bide, haatik, perpaus herdoilen zertzeladak edirenen dituzu engoitik, hitzek berezko doinua eta musika lagun dituztela. Baliteke, bidez bide, soinuak gerrako balak gisara hautematea zenbaitetan, hala nola askatasun haizeak aurkitzea.

Auzo bateko gaztea —edo ez hain gaztea bazara—, liburuak eskaintzen dizun geografiarekin identifikatu zaitezke. Fertxu Izquierdoren poesia periferiatik heldu zaigu, marginaliatik. Bera, poeta, hiriko geografiaren grafitia irudika dezakezu, eguneroko bizimodua poesiaz deskribatzen duen marrazkilaria.

Bizitzako kontuak eta gertakariak eguneroko kronikak bilakatu izaten dira egunkarietan edo hedabidetan. Hedabideetatik eta egunkarietako heldu zaizkigun musika eta hitzak alabaina, usatuak eta gastatuak dira engoitik.

Poesia berriz etorkizuneko arma da, poesia ez baita gastatzen. Poesia sortu ahala hil egiten da, eta biharamunean, bizi beharrean, hitz eta hots berriak sortzen, birsortzen da poesia. Poesia izanen bada, hitz eta doinu berriak bilduko baititu, norberak bizitakoak. Poetak kasu.

Auzo bateko doinuak aipatu ditugu, baina auzo bakarra irudikatu izanagatik, milaka kilometroetara dauden beste auzoak ere —Txantrea auzoa bailiran— aurkituko dituzu liburuan: auzoa izan daiteke Bagdaden edo Ankaran, baita Palestinan ere. Gerrateko aztarnek egiten duten legez, tokian tokiko odolak, karriketan isuritako odolak, unibertsala egiten dute liburu honetako poesia, poesia gorria. Txantrea gorriz jantzita agertu digu Fertxu Izquierdok, poetak alegia.

Askatasuna oso garestia omen da Fertxu ibili ohi den karriketan, askatasuna gramoz “saltzen” baita bere inguruan. Askatasunak baina ez luke salgai izan beharko, askatasuna etorkizunean bizi den espazio helezina da. Hori liteke naski, gerratearen aztarnetan ibili eta murgilduz gero, poesia sorta honek iradoki litzaizukeena.

Auzo bat edota auzo mila. Auzo bakarra da mundua. Abia zaitez auzo bila. Auzoa karrikak izan daitezkeela, eta auzo pertsona halaber.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak