« Xalotasun ez inozentea | Baioneta luzeegiak »
Gernika / Patxi Ezkiaga / Erein, 1986
Gernika 1937-1987 Jose Luis Padron / Bilbao, 2007-06
Kondor Legioaren hegazkinek Gernika herria bonbardatu zutenetik 70 urte bete dira, eta mendeurrena gogoan hartzeko Patxi Ezkiagaren (Legorreta, 1943) aspaldiko liburua esnatu dut: Gernika (Erein, 1987).
“Laster berrogeita hamar urte. Poema honek orduko, gaurko eta betiko gure Herri honentzako kantua izan nahi luke, odola eta malkoa bezain samina… dirauen Haritz hostoaren berdetasuna bezain itxaropentsua”, horrela zabaltzen du liburu zoragarria Patxi Ezkiagak. José Manuel Iturrizaren marrazkiek lagunduta. 1994an berriz argitaratzen da Haize hurbila/Viento cercano (EHU/UPV) liburuan, egileak berak egindako gaztelerazko itzulpenaz eta Felipe Juaristiren sarrera aipagarriaz.
Tragedia greziarretan bezala ari da Gernika idazlana, koroaren keinuetan banakako gizakiaren tragedia kantatuz, elementu desberdinak holokausto haren oroitzapenean lekutzen. “Baina Gernikaz hitz egitean, Patxi Ezkiaga ez da ari txikizio materialez soilik, Euskal Herriaren nortasuna, identitate eta hizkuntzaren galeraz ere ari zaigu, dramatikoki, baina, era berean, esperantzaz beterik”, azpimarratu du Felipe Juaristik.
Altxerriko andreak, Etenetako gizonak, ordu mingarriak iragartzen dituzte. Koroak kexaka esaten du Gernika suntsitua. Oihartzunak garailearen aurrean makurtu beharra dagoela gogoraraziko digu. Desditxa eta zoritxarra. Gudari talde ezberdinen ahotan areagotzen da obraren tragikotasuna, hamabi urteko ume errugabearen lekukotza ekarriz kanta hasiera bakoitzera: Hamabi urte, besterik ez, begietan. Baina hor dator oihartzuna berriz ere, esperantzaren airea ekarriz bere bihotzarekin: Geu gara gintezkeenaren nahia, irautea ikurra, geroaren arrabiazko matatzaren haria, Elai Alai-ko haur guztiak dira batera mintzo direnak. Eta halaxe agertuko dira Azken Kanta izeneko poeman eskenatokira ateratzen diren Bardoa, Iratiko amoranteak, Farangorteako gizonak eta Euskaldun guztiak: Eta ostea biziko gaituk gu, Gernikako euskaldunok, historiak idatzi ez gaitzan betirako joan direnen liburuen aurkibideetan.
Horixe baita Patxi Ezkiagaren Gernika, geure geroa geure esku dagoela gogorarazten digun kanta ederra. Geure esku hori horrela egitearen lana.
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Ibon Egaña
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres
Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga
Mikel Asurmendi
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga