kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Gernika / Patxi Ezkiaga / Erein, 1986

Gernika 1937-1987 Jose Luis Padron / Bilbao, 2007-06

Kondor Legioaren hegazkinek Gernika herria bonbardatu zutenetik 70 urte bete dira, eta mendeurrena gogoan hartzeko Patxi Ezkiagaren (Legorreta, 1943) aspaldiko liburua esnatu dut: Gernika (Erein, 1987).

“Laster berrogeita hamar urte. Poema honek orduko, gaurko eta betiko gure Herri honentzako kantua izan nahi luke, odola eta malkoa bezain samina… dirauen Haritz hostoaren berdetasuna bezain itxaropentsua”, horrela zabaltzen du liburu zoragarria Patxi Ezkiagak. José Manuel Iturrizaren marrazkiek lagunduta. 1994an berriz argitaratzen da Haize hurbila/Viento cercano (EHU/UPV) liburuan, egileak berak egindako gaztelerazko itzulpenaz eta Felipe Juaristiren sarrera aipagarriaz.

Tragedia greziarretan bezala ari da Gernika idazlana, koroaren keinuetan banakako gizakiaren tragedia kantatuz, elementu desberdinak holokausto haren oroitzapenean lekutzen. “Baina Gernikaz hitz egitean, Patxi Ezkiaga ez da ari txikizio materialez soilik, Euskal Herriaren nortasuna, identitate eta hizkuntzaren galeraz ere ari zaigu, dramatikoki, baina, era berean, esperantzaz beterik”, azpimarratu du Felipe Juaristik.

Altxerriko andreak, Etenetako gizonak, ordu mingarriak iragartzen dituzte. Koroak kexaka esaten du Gernika suntsitua. Oihartzunak garailearen aurrean makurtu beharra dagoela gogoraraziko digu. Desditxa eta zoritxarra. Gudari talde ezberdinen ahotan areagotzen da obraren tragikotasuna, hamabi urteko ume errugabearen lekukotza ekarriz kanta hasiera bakoitzera: Hamabi urte, besterik ez, begietan. Baina hor dator oihartzuna berriz ere, esperantzaren airea ekarriz bere bihotzarekin: Geu gara gintezkeenaren nahia, irautea ikurra, geroaren arrabiazko matatzaren haria, Elai Alai-ko haur guztiak dira batera mintzo direnak. Eta halaxe agertuko dira Azken Kanta izeneko poeman eskenatokira ateratzen diren Bardoa, Iratiko amoranteak, Farangorteako gizonak eta Euskaldun guztiak: Eta ostea biziko gaituk gu, Gernikako euskaldunok, historiak idatzi ez gaitzan betirako joan direnen liburuen aurkibideetan.

Horixe baita Patxi Ezkiagaren Gernika, geure geroa geure esku dagoela gogorarazten digun kanta ederra. Geure esku hori horrela egitearen lana.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak