« Xalotasun ez inozentea | Baioneta luzeegiak »
Gernika / Patxi Ezkiaga / Erein, 1986
Gernika 1937-1987 Jose Luis Padron / Bilbao, 2007-06
Kondor Legioaren hegazkinek Gernika herria bonbardatu zutenetik 70 urte bete dira, eta mendeurrena gogoan hartzeko Patxi Ezkiagaren (Legorreta, 1943) aspaldiko liburua esnatu dut: Gernika (Erein, 1987).
“Laster berrogeita hamar urte. Poema honek orduko, gaurko eta betiko gure Herri honentzako kantua izan nahi luke, odola eta malkoa bezain samina… dirauen Haritz hostoaren berdetasuna bezain itxaropentsua”, horrela zabaltzen du liburu zoragarria Patxi Ezkiagak. José Manuel Iturrizaren marrazkiek lagunduta. 1994an berriz argitaratzen da Haize hurbila/Viento cercano (EHU/UPV) liburuan, egileak berak egindako gaztelerazko itzulpenaz eta Felipe Juaristiren sarrera aipagarriaz.
Tragedia greziarretan bezala ari da Gernika idazlana, koroaren keinuetan banakako gizakiaren tragedia kantatuz, elementu desberdinak holokausto haren oroitzapenean lekutzen. “Baina Gernikaz hitz egitean, Patxi Ezkiaga ez da ari txikizio materialez soilik, Euskal Herriaren nortasuna, identitate eta hizkuntzaren galeraz ere ari zaigu, dramatikoki, baina, era berean, esperantzaz beterik”, azpimarratu du Felipe Juaristik.
Altxerriko andreak, Etenetako gizonak, ordu mingarriak iragartzen dituzte. Koroak kexaka esaten du Gernika suntsitua. Oihartzunak garailearen aurrean makurtu beharra dagoela gogoraraziko digu. Desditxa eta zoritxarra. Gudari talde ezberdinen ahotan areagotzen da obraren tragikotasuna, hamabi urteko ume errugabearen lekukotza ekarriz kanta hasiera bakoitzera: Hamabi urte, besterik ez, begietan. Baina hor dator oihartzuna berriz ere, esperantzaren airea ekarriz bere bihotzarekin: Geu gara gintezkeenaren nahia, irautea ikurra, geroaren arrabiazko matatzaren haria, Elai Alai-ko haur guztiak dira batera mintzo direnak. Eta halaxe agertuko dira Azken Kanta izeneko poeman eskenatokira ateratzen diren Bardoa, Iratiko amoranteak, Farangorteako gizonak eta Euskaldun guztiak: Eta ostea biziko gaituk gu, Gernikako euskaldunok, historiak idatzi ez gaitzan betirako joan direnen liburuen aurkibideetan.
Horixe baita Patxi Ezkiagaren Gernika, geure geroa geure esku dagoela gogorarazten digun kanta ederra. Geure esku hori horrela egitearen lana.
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria