susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Gernika | Gernika 1937-1987 »

Hasperenka / Joseba Lozano / Kutxa, 2007

Ipuin banako liburu bi Jon Kortazar / El País, 2007-05-27

Ipuin bakarra daramaten liburu bi erosi ditut egunotan (bai, jauna, kritikoek ere liburuak erosi egiten ditugu argitaletxeetatik bidalitakoei zain egon gabe, eta gainera kontu horretan uste dut nik zorte txar samarra izan dudala beti). Ipuin bakarra eta liburu osoa. Bai, jauna, badakit hitzaldi xume batekin liburuak osatzen dituztenak ere badirela.

Baina ipuin bakarra duten liburu biak oso itxura onekoak dira: azala gogorra, barne itxurosoa eta distiratsua. Alegia nire argitalpenerako nahi nukeena. Lehena Kutxa Fundazioak eman du argitara eta Donostia Hiriko Literatur sariarekin batera dator.

Idazle berriei zuzendutako sariketa honen azken edizioan euskarazko 49 lan aurkeztu dira (714 gaztelaniaz). Sariak banatzean komeriarik izan zen, euskaraz hautatutako lana beste sariketa batean sarituta zegoelako.

Kontuak kontu, liburuari Joseba Lozanoren (Gasteiz, 1962) Hasperenka ipuinaren izenburua jarri diote titulutzat. Ipuina 20. orrialdean bukatzen da, baina liburuak bigarren zatia ere badu 38. orrialderainokoa.

Depresioak jota dagoen gizaki baten historia kontatzen da bertan. Literatur eta zinema kritikoek diote badela zinemaren munduan topiko bat zeharo berezia: emakumea pentsakor agertzen denean leihotik begira agertzen dela. Hemen semea da leihotik begira ari dena, pentsakor. Eta barne istorioa kontatu nahi du hasiera horretan Lozanok.

Bakardadearekin eta porrotarekin hasten da narrazioa, guztiz balio sentimentalak emanez ipuinaren tonuari. Gizaki horren amak baina, gogo bat du: semea berpiztu, eta hartara joko du, semeak berriro beste emakume bat ezagutu arte, eta orduan, isilik itzuliko da bere betiko egoerara.

Ama eta semearen arteko loturaren deskribapen zehatza da, giro itxian kokatzen dena, narrazioaren logikari eutsiz, eta bide horretan narratzaile orojakileak egoera subjektibizatu egiten du tonu lirikoa erabiliz: usaina, soinua, egoeraren deskribapena.

Beste liburua Inazio Mujika Iraolaren (Donostia, 1963) Sagarrak Euzkadin da. Euskaraz emana eta gaztelerazko itzulpenarekin, edizio ederrean. Aspalditik miresten dut Inazio Mujika Iraolak eman duen literatura, baina liburu hori ez dago ohitu izan gaituen markan.