kritiken hemeroteka

8.157 kritika

« | »

Abestitzak eta poema kantatuak / Xabier Lete / Elkar, 2006

Saiatu eta asmatu Jon Kortazar / El País, 2006-12-18

Xabier Leteren (Oiartzun, 1944) liburu berria argitaratu du Elkarrek, Abestitzak eta poema kantatuak. Liburuaren lehen zatian, egileak bere bidearen berri ematen du, gero datoz abestiak eta berak kantatuak, itzulitakoak ondoren, eta bukatzeko Joxe Arregik eta Lander Arbelaitzek egindako elkarrizketa bi.

Xabier Lete gure kulturaren erreferente nagusia dela gauza nabarmena da. Horregatik aitorpen samur gisa idatzitako biografia estimatu dut lehenik. Aspaldi ez nuen irakurtzen hain aitorpen hunkigarririk, oso hitz neurtuekin ematen ditu kantagintzaren zertzeladak eta auto-poetika baten printzak. Ez dugu euskal kantagintzaren historia aurkituko, Leteren begirada lausotua baino. Eta ondoren, zergatik eta zelan kantak egin, nola kontatu historia bat lau ahapalditan edo nola kanta bihurtu esperientzia edo dialektika. Hausnarketa sakon bezain argia eskaini du Oiartzungo poetak.

Bigarren sailak Letek egin eta itzulitako letrak biltzen ditu. Belaunaldi baten aipamen, arrangura, nahi eta desioen, amets eta desilusioen berri ematen dute abestiok. Ez dakit zaharkituak ez ditudan aurkitu batzuk, hain tremendistak, erotismoa agertuz, Jainkoari deituaz heriotzaren aurrean, burgesiaren itxura gordina agertuz.

Baina beste askok, Agian, “Ez nau izutzen negu hurbilak” edo “Izarren hautsa” bezalakoek, diskoa hartu eta berriz entzuteko gogoa ematen dute. Hor dira garai bateko pentsamoldeak: existentzialismoa, heriotzak sorturiko larritasuna, mina, maitasuna galderaz betea. Eta beti ere konkretu izateko gogoarekin, bertsolaritzatik ikasitako formulak erabiliz.

Xabier Leteren liburuak edadetu garenen oroimena astindu du, gure bizitza izandakoaren zantzu batzuk oroimenera ekarriz.

Azken kritikak

Kangaroo
Martin Etxeberria

Maddi Galdos Areta

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Irati Majuelo

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Asier Urkiza

Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons

Nagore Fernandez

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Hasier Rekondo

Kangaroo
Martin Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga

Mikel Asurmendi

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Irati Majuelo

Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa

Amaia Alvarez Uria

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Martin-Etxebeste

Argialdiak
Miriam Luki

Asier Urkiza

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

Nagore Fernandez

Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Ibon Egaña

Artxiboa

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

Hedabideak