kritiken hemeroteka

8.501 kritika

« | »

Rimmel / Koldo Izagirre / Susa, 2006

Haurraren begietara jaiotzea Lander Garro / Oarsoaldeko Hitza, 2006-12-01

Alabaren jaiotza, haurtzaroa, eskola eta askatasuna hartu ditu Koldo Izagirre pasaitarrak azken liburua osatzeko. Badator haurra, eta harekin berriz ere jaioko gara, beldurrez, ikaraz eta dorpeziaz. Horixe dakar irudimen ikaragarrriz ondutako liburu honek, oroimenen eta ametsen sehaskan kulunkatzen gaituen Rimmel honek.

Haurrak guraso izaten irakatsiko digu, gu izaten agian. Izaten, zergatik ez: haurraren begien bidez, berriz ere jaioko gara. Gure baitako eskemak egokitu beharko ditugu, bere alde, gure alde.

Zertarako haur berri bat mundura?
ez daukat beste erantzunik:
berak nahi zuen, guk genuen gura
berarekin sortzearen mentura

Bizitza hasi da, eta zilbor hesteari azken haginkada eman aurretiko egunak zer diren, nola diren kontatzen du pasaitarrak, betiere ñabardura txikiak erabiliz, hitz handiak sahiestuz.

Jadanik ez goaz karrikan eskuz esku
heldu da heldu behar zuen haustea
Beste esku batek helduko du zeurea

Alabak hego txikiak dakartza jaiotzerakoan. Hilabeteak pasa ahala hegoak haziko zaizkio, emakumetasunean, hegalaldi eder batez habia uzteraino. Apal eta zintzo, txiki izatearen komentzimendu dotoretik abiatutako hitzak idatzi ditu Koldo Izagirrek liburu honetan.

Hiru zatitan dago banatua lana. Lehenean jaiotza ageri da, bigarrenean ikastea —etxeko eta eskolako jakintza—, eta hirugarrenean, askatasuna. Hirurak ikasi gabeko pasarteak dira gure bizitzan. Ibiliz ikasten delako leloa, egiazkotasun ikaragarria hartzen du alaba bat mundura ekartzerakoan, eta baita gurasoak —alabaren begietara— mundura ekartzerakoan ere.

Nik irakatsiko dizut
berba zatarrak esaten
hormetan idazten
hanka platerean sartzen
nik irakatsiko dizut
iltzeak oker sartzen
eta zeure atzamarra mailuka lehertzen
nik irakatsiko dizut
ez dakidan gitarra jotzen
ni bezalakoa ez izaten
nik irakatsiko dizut
dena kolokan jartzen

Maitasunaren eta liluraren aitortza ere badira Izagirreren orriok. Maitasuna eguneroko jakintzaren, eguneroko pragmatismoaren azpian bizi da. Sentitzen dugu, sufritzen dugu, baina ez dugu esaten. Gizakiaren erronkarik zailena, akaso, maitasunari oskola kendu eta erakustea izan liteke. Liburu honetan, nahi bada —poesian nahi dena ikusten da—, erronka hori ikusi liteke. Eta maitasunak, noski, ziklo zaharren gainditzea dakar, bizitza berrien abentura:

Maracaibo Pireo Vladivostok
Rotterdam New York Alexandria
nongo portutik sortu ote da
bahituko nauen ontzi pirata?

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak