kritiken hemeroteka

8.402 kritika

« | »

Rimmel / Koldo Izagirre / Susa, 2006

Haurraren begietara jaiotzea Lander Garro / Oarsoaldeko Hitza, 2006-12-01

Alabaren jaiotza, haurtzaroa, eskola eta askatasuna hartu ditu Koldo Izagirre pasaitarrak azken liburua osatzeko. Badator haurra, eta harekin berriz ere jaioko gara, beldurrez, ikaraz eta dorpeziaz. Horixe dakar irudimen ikaragarrriz ondutako liburu honek, oroimenen eta ametsen sehaskan kulunkatzen gaituen Rimmel honek.

Haurrak guraso izaten irakatsiko digu, gu izaten agian. Izaten, zergatik ez: haurraren begien bidez, berriz ere jaioko gara. Gure baitako eskemak egokitu beharko ditugu, bere alde, gure alde.

Zertarako haur berri bat mundura?
ez daukat beste erantzunik:
berak nahi zuen, guk genuen gura
berarekin sortzearen mentura

Bizitza hasi da, eta zilbor hesteari azken haginkada eman aurretiko egunak zer diren, nola diren kontatzen du pasaitarrak, betiere ñabardura txikiak erabiliz, hitz handiak sahiestuz.

Jadanik ez goaz karrikan eskuz esku
heldu da heldu behar zuen haustea
Beste esku batek helduko du zeurea

Alabak hego txikiak dakartza jaiotzerakoan. Hilabeteak pasa ahala hegoak haziko zaizkio, emakumetasunean, hegalaldi eder batez habia uzteraino. Apal eta zintzo, txiki izatearen komentzimendu dotoretik abiatutako hitzak idatzi ditu Koldo Izagirrek liburu honetan.

Hiru zatitan dago banatua lana. Lehenean jaiotza ageri da, bigarrenean ikastea —etxeko eta eskolako jakintza—, eta hirugarrenean, askatasuna. Hirurak ikasi gabeko pasarteak dira gure bizitzan. Ibiliz ikasten delako leloa, egiazkotasun ikaragarria hartzen du alaba bat mundura ekartzerakoan, eta baita gurasoak —alabaren begietara— mundura ekartzerakoan ere.

Nik irakatsiko dizut
berba zatarrak esaten
hormetan idazten
hanka platerean sartzen
nik irakatsiko dizut
iltzeak oker sartzen
eta zeure atzamarra mailuka lehertzen
nik irakatsiko dizut
ez dakidan gitarra jotzen
ni bezalakoa ez izaten
nik irakatsiko dizut
dena kolokan jartzen

Maitasunaren eta liluraren aitortza ere badira Izagirreren orriok. Maitasuna eguneroko jakintzaren, eguneroko pragmatismoaren azpian bizi da. Sentitzen dugu, sufritzen dugu, baina ez dugu esaten. Gizakiaren erronkarik zailena, akaso, maitasunari oskola kendu eta erakustea izan liteke. Liburu honetan, nahi bada —poesian nahi dena ikusten da—, erronka hori ikusi liteke. Eta maitasunak, noski, ziklo zaharren gainditzea dakar, bizitza berrien abentura:

Maracaibo Pireo Vladivostok
Rotterdam New York Alexandria
nongo portutik sortu ote da
bahituko nauen ontzi pirata?

Azken kritikak

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Jon Jimenez

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Nagore Fernandez

Zoo
Goiatz Labandibar

Asier Urkiza

Hetero
Uxue Alberdi

Joxe Aldasoro

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Paloma Rodriguez-Miñambres

Galbahea
Gotzon Barandiaran

Mikel Asurmendi

Bihotz-museo bat
Leire Vargas

Irati Majuelo

Lagun minak
Jon Benito

Mikel Asurmendi

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Jon Jimenez

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Asier Urkiza

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Nagore Fernandez

Bihotz-museo bat
Leire Vargas

Bestiak Liburutegia

Rameauren iloba
Denis Diderot

Aritz Galarraga

Neska baten memoria
Annie Ernaux

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

Hedabideak