kritiken hemeroteka

8.231 kritika

« | »

Rimmel / Koldo Izagirre / Susa, 2006

Haurraren begietara jaiotzea Lander Garro / Oarsoaldeko Hitza, 2006-12-01

Alabaren jaiotza, haurtzaroa, eskola eta askatasuna hartu ditu Koldo Izagirre pasaitarrak azken liburua osatzeko. Badator haurra, eta harekin berriz ere jaioko gara, beldurrez, ikaraz eta dorpeziaz. Horixe dakar irudimen ikaragarrriz ondutako liburu honek, oroimenen eta ametsen sehaskan kulunkatzen gaituen Rimmel honek.

Haurrak guraso izaten irakatsiko digu, gu izaten agian. Izaten, zergatik ez: haurraren begien bidez, berriz ere jaioko gara. Gure baitako eskemak egokitu beharko ditugu, bere alde, gure alde.

Zertarako haur berri bat mundura?
ez daukat beste erantzunik:
berak nahi zuen, guk genuen gura
berarekin sortzearen mentura

Bizitza hasi da, eta zilbor hesteari azken haginkada eman aurretiko egunak zer diren, nola diren kontatzen du pasaitarrak, betiere ñabardura txikiak erabiliz, hitz handiak sahiestuz.

Jadanik ez goaz karrikan eskuz esku
heldu da heldu behar zuen haustea
Beste esku batek helduko du zeurea

Alabak hego txikiak dakartza jaiotzerakoan. Hilabeteak pasa ahala hegoak haziko zaizkio, emakumetasunean, hegalaldi eder batez habia uzteraino. Apal eta zintzo, txiki izatearen komentzimendu dotoretik abiatutako hitzak idatzi ditu Koldo Izagirrek liburu honetan.

Hiru zatitan dago banatua lana. Lehenean jaiotza ageri da, bigarrenean ikastea —etxeko eta eskolako jakintza—, eta hirugarrenean, askatasuna. Hirurak ikasi gabeko pasarteak dira gure bizitzan. Ibiliz ikasten delako leloa, egiazkotasun ikaragarria hartzen du alaba bat mundura ekartzerakoan, eta baita gurasoak —alabaren begietara— mundura ekartzerakoan ere.

Nik irakatsiko dizut
berba zatarrak esaten
hormetan idazten
hanka platerean sartzen
nik irakatsiko dizut
iltzeak oker sartzen
eta zeure atzamarra mailuka lehertzen
nik irakatsiko dizut
ez dakidan gitarra jotzen
ni bezalakoa ez izaten
nik irakatsiko dizut
dena kolokan jartzen

Maitasunaren eta liluraren aitortza ere badira Izagirreren orriok. Maitasuna eguneroko jakintzaren, eguneroko pragmatismoaren azpian bizi da. Sentitzen dugu, sufritzen dugu, baina ez dugu esaten. Gizakiaren erronkarik zailena, akaso, maitasunari oskola kendu eta erakustea izan liteke. Liburu honetan, nahi bada —poesian nahi dena ikusten da—, erronka hori ikusi liteke. Eta maitasunak, noski, ziklo zaharren gainditzea dakar, bizitza berrien abentura:

Maracaibo Pireo Vladivostok
Rotterdam New York Alexandria
nongo portutik sortu ote da
bahituko nauen ontzi pirata?

Azken kritikak

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Maddi Galdos Areta

Bi aldiz iraun
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria

Irati Majuelo

Dimisioa
Juan Luis Zabala

Jon Martin-Etxebeste

Egarria
Josu Penades

Hasier Rekondo

Erretzaile damutuen konpainia
Aingeru Epaltza

Mikel Asurmendi

Europa bezain zaharra
Joxe Azurmendi

Ibai Atutxa Ordeñana

Moby Dick
Herman Melville

Anjel Lertxundi

Dimisioa
Juan Luis Zabala

Irati Majuelo

Bi aldiz iraun
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria

Ibon Egaña

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Jon Jimenez

Bekatua
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Asier Urkiza

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

Hedabideak