kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Mentxakaren aitorpena / Ardotxi / Elkar, 2006

Aitorpena Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-11-17

Nobela baten aurrean gaude, eta ez historia-liburu baten aurrean. Nobela batek gerta zitekeena kontatzen du; historia-liburu batek gertatu zena. Gerta zitekeena eta gertatu dena, horra hor katearen bi aldeak. Historia-liburu bat gerta zitekeena eta nobela bat gertatu dena kontatzen hasten denean sortzen da zalantza, duda eta ezustekoa. Mentxakaren aitorpena izeneko honetan, izenburuak berak esaten duen bezala, ETAko militante baten aitorpena ageri da, baina ez dut uste zentzu moralean edo erlijiosoan hartu behar denik “aitorpen” hitza, baizik eta narratiboan. Alde horretatik begiratuta, liburuak zerikusi gehiago du Roussearen aitorpenekin, euskal literaturan dagokeen beste edozein libururekin baino. Alde horretatik esan dut.

Bestalde, eta bestelako ikuspegia da, liburu honen aldean Juan Kruz Igerabideren Hauts bihurtu zineten nobela eder hori jarri behar da. Ardotxiren eta Igerabideren testuetan nolabaiteko militantziaren historia kontatzen da. Juan Kruzek, bere historia eta bere oroitzapenak ardatz harturik, hau da berak ezagututako egia abiapuntutzat harturik, beste egia bat du eraiki, egia literarioa, literatura ere egia izan baitaiteke, neurri batez bederen. Ez errealitatea den bezain, noski.

Goikoetxeak gazteleraz idatzi eta Rafa Egigirenek euskaratu duen honetan Ardotxi izan zen militantearen bizia ekartzen da gogora. Nobela egitura eman zaio, berez oroitzapenetan oinarritutako testuari. Beste oroimen klase bat ekarri da agerira, irakurleak hartu eta bere baitara ekar dezan, lehengoarekin nahastuz. Eta bere biziaren kontaera horretan besteen biziak ere elkartzen dira. Kartzelako pasarteetan, esaterako, izen ezagunak ageri dira: Txato Agirre, Imanol kantaria edo Joseba Arregi. Narrazioa militante baten bizitzan oinarritzeak, militantziako beste alde asko bazterrean utzi ditu, eztabaida ideologikoak adibidez. Liburua irakurtzen duenak garai bateko zorioneko edo zoritxarreko abenturak ezagutuko ditu ongi. Baina ez hain zehazki abentura horietara bultzagile izan ziren ideiak, edo utopiak, berdin da.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak