kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Mentxakaren aitorpena / Ardotxi / Elkar, 2006

Aitorpena Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-11-17

Nobela baten aurrean gaude, eta ez historia-liburu baten aurrean. Nobela batek gerta zitekeena kontatzen du; historia-liburu batek gertatu zena. Gerta zitekeena eta gertatu dena, horra hor katearen bi aldeak. Historia-liburu bat gerta zitekeena eta nobela bat gertatu dena kontatzen hasten denean sortzen da zalantza, duda eta ezustekoa. Mentxakaren aitorpena izeneko honetan, izenburuak berak esaten duen bezala, ETAko militante baten aitorpena ageri da, baina ez dut uste zentzu moralean edo erlijiosoan hartu behar denik “aitorpen” hitza, baizik eta narratiboan. Alde horretatik begiratuta, liburuak zerikusi gehiago du Roussearen aitorpenekin, euskal literaturan dagokeen beste edozein libururekin baino. Alde horretatik esan dut.

Bestalde, eta bestelako ikuspegia da, liburu honen aldean Juan Kruz Igerabideren Hauts bihurtu zineten nobela eder hori jarri behar da. Ardotxiren eta Igerabideren testuetan nolabaiteko militantziaren historia kontatzen da. Juan Kruzek, bere historia eta bere oroitzapenak ardatz harturik, hau da berak ezagututako egia abiapuntutzat harturik, beste egia bat du eraiki, egia literarioa, literatura ere egia izan baitaiteke, neurri batez bederen. Ez errealitatea den bezain, noski.

Goikoetxeak gazteleraz idatzi eta Rafa Egigirenek euskaratu duen honetan Ardotxi izan zen militantearen bizia ekartzen da gogora. Nobela egitura eman zaio, berez oroitzapenetan oinarritutako testuari. Beste oroimen klase bat ekarri da agerira, irakurleak hartu eta bere baitara ekar dezan, lehengoarekin nahastuz. Eta bere biziaren kontaera horretan besteen biziak ere elkartzen dira. Kartzelako pasarteetan, esaterako, izen ezagunak ageri dira: Txato Agirre, Imanol kantaria edo Joseba Arregi. Narrazioa militante baten bizitzan oinarritzeak, militantziako beste alde asko bazterrean utzi ditu, eztabaida ideologikoak adibidez. Liburua irakurtzen duenak garai bateko zorioneko edo zoritxarreko abenturak ezagutuko ditu ongi. Baina ez hain zehazki abentura horietara bultzagile izan ziren ideiak, edo utopiak, berdin da.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak