« Jabetzaren inguruko gogoeta | Eztabaida-animalia »
Hauts bihurtu zineten / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2005
Inizialak baletan grabatuta Uxue Alberdi / Deia, 2006-07-14
Bada txiste bat honela dioena:
—Ama, zer gertatzen zaigu hiltzen garenean?
—Hauts bihurtzen gara.
—Hauts? Ba, zenbat hildako dagoen nire ohe azpian!
Horixe gogorarazten digu Igerabidek bere helduentzako lehen eleberrian: zenbat hildako dagoen gure ohe azpietan. Frankismoaren azken urteetara eta trantsizio garaira egin du salto idazlearen lumak, eta urte haiek auzo txiki bateko mutiko herren baten begietatik kontatu dizkigu, herrenka, diktaduraren azken egunetan zegoen aurrera egiteko gogoa eta horretarako zailtasunak irudikatu nahi izan balitu bezala.
Denborak hautsa pilatzen du eta, trapurik pasa ezean, azpiko guztia estaltzen du. Igerabide zapia hartuta aritu da historiako pasarteak garbitzen: hauts artetik atera ditu garai hartako egoera politikoa eta soziala, alderdien arteko ika-mikak, droga kontuak, hiesak zurbildutako lehen aurpegiak…
Auzoko maistra da eleberriaren ardatzetako bat: Adela. Gizarte herren batean bizi den mutiko herren bati buruko herrena baino ezer txarragorik ez dagoela irakasten dion emakume aurrerakoia da Adela. Igerabidek hezkuntzaren garrantzia azpimarratu du eleberrian. Kapitulu askoren hasieran pentsalarien zitak aurkituko ditu irakurleak, eta arrazoiaren eta barne bulkoen arteko oreka aurkitu nahian dabilen pertsonaia bat ezagutuko du.
Bi bala daude eleberrian, eta bala bakoitzak inizial bat du grabatuta gainean. Bala horiekin zer egin, horixe izango da minak barrua jaten dion protagonistaren dilema. Pilatutako sufrimenduarekin zer egin, horixe izan da agian euskaldunon betiko dilema.
Euskara goxo eta dotorean idatzi du eleberria Igerabidek, argi eta zuzen. Askotan landuriko gaiak darabiltza liburuko orrietan eta, horregatik, zenbaitetan ez da zaila aurreikusten hurrena zer datorren. Egitura aldetik, harritzeko gaitasuna eta berritzaile izatea ez dira, beraz, eleberri honen bertute handienak, baina orriz orri interesa mantentzen asmatu du idazleak. Ondo antolatutako trama eta maisuki taxuturiko pertsonaiak lortu ditu Igerabidek.
Ez dio lumak herren egin eta, seguru, liburu hau ez duela hautsak jango.
Maskara baten aitortza
Yukio Mishima
Ibai Atutxa Ordeñana
Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre
Jon Jimenez
Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao
Maddi Galdos Areta
Animalia domestikoak
Esti Martinez
Irati Majuelo
Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro
Hasier Rekondo
Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide
Jon Martin-Etxebeste
Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi
Mikel Asurmendi
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Jon Jimenez
Azpimarrak
Nerea Balda
Paloma Rodriguez-Miñambres
Su festak
Jon Urzelai Urbieta
Eneko Barberena
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Ibon Egaña
Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz
Mikel Asurmendi
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Jon Jimenez
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Mikel Asurmendi