kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Hauts bihurtu zineten / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2005

Inizialak baletan grabatuta Uxue Alberdi / Deia, 2006-07-14

Bada txiste bat honela dioena:

—Ama, zer gertatzen zaigu hiltzen garenean?

—Hauts bihurtzen gara.

—Hauts? Ba, zenbat hildako dagoen nire ohe azpian!

Horixe gogorarazten digu Igerabidek bere helduentzako lehen eleberrian: zenbat hildako dagoen gure ohe azpietan. Frankismoaren azken urteetara eta trantsizio garaira egin du salto idazlearen lumak, eta urte haiek auzo txiki bateko mutiko herren baten begietatik kontatu dizkigu, herrenka, diktaduraren azken egunetan zegoen aurrera egiteko gogoa eta horretarako zailtasunak irudikatu nahi izan balitu bezala.

Denborak hautsa pilatzen du eta, trapurik pasa ezean, azpiko guztia estaltzen du. Igerabide zapia hartuta aritu da historiako pasarteak garbitzen: hauts artetik atera ditu garai hartako egoera politikoa eta soziala, alderdien arteko ika-mikak, droga kontuak, hiesak zurbildutako lehen aurpegiak…

Auzoko maistra da eleberriaren ardatzetako bat: Adela. Gizarte herren batean bizi den mutiko herren bati buruko herrena baino ezer txarragorik ez dagoela irakasten dion emakume aurrerakoia da Adela. Igerabidek hezkuntzaren garrantzia azpimarratu du eleberrian. Kapitulu askoren hasieran pentsalarien zitak aurkituko ditu irakurleak, eta arrazoiaren eta barne bulkoen arteko oreka aurkitu nahian dabilen pertsonaia bat ezagutuko du.

Bi bala daude eleberrian, eta bala bakoitzak inizial bat du grabatuta gainean. Bala horiekin zer egin, horixe izango da minak barrua jaten dion protagonistaren dilema. Pilatutako sufrimenduarekin zer egin, horixe izan da agian euskaldunon betiko dilema.

Euskara goxo eta dotorean idatzi du eleberria Igerabidek, argi eta zuzen. Askotan landuriko gaiak darabiltza liburuko orrietan eta, horregatik, zenbaitetan ez da zaila aurreikusten hurrena zer datorren. Egitura aldetik, harritzeko gaitasuna eta berritzaile izatea ez dira, beraz, eleberri honen bertute handienak, baina orriz orri interesa mantentzen asmatu du idazleak. Ondo antolatutako trama eta maisuki taxuturiko pertsonaiak lortu ditu Igerabidek.

Ez dio lumak herren egin eta, seguru, liburu hau ez duela hautsak jango.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak