« Jabetzaren inguruko gogoeta | Eztabaida-animalia »
Hauts bihurtu zineten / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2005
Inizialak baletan grabatuta Uxue Alberdi / Deia, 2006-07-14
Bada txiste bat honela dioena:
—Ama, zer gertatzen zaigu hiltzen garenean?
—Hauts bihurtzen gara.
—Hauts? Ba, zenbat hildako dagoen nire ohe azpian!
Horixe gogorarazten digu Igerabidek bere helduentzako lehen eleberrian: zenbat hildako dagoen gure ohe azpietan. Frankismoaren azken urteetara eta trantsizio garaira egin du salto idazlearen lumak, eta urte haiek auzo txiki bateko mutiko herren baten begietatik kontatu dizkigu, herrenka, diktaduraren azken egunetan zegoen aurrera egiteko gogoa eta horretarako zailtasunak irudikatu nahi izan balitu bezala.
Denborak hautsa pilatzen du eta, trapurik pasa ezean, azpiko guztia estaltzen du. Igerabide zapia hartuta aritu da historiako pasarteak garbitzen: hauts artetik atera ditu garai hartako egoera politikoa eta soziala, alderdien arteko ika-mikak, droga kontuak, hiesak zurbildutako lehen aurpegiak…
Auzoko maistra da eleberriaren ardatzetako bat: Adela. Gizarte herren batean bizi den mutiko herren bati buruko herrena baino ezer txarragorik ez dagoela irakasten dion emakume aurrerakoia da Adela. Igerabidek hezkuntzaren garrantzia azpimarratu du eleberrian. Kapitulu askoren hasieran pentsalarien zitak aurkituko ditu irakurleak, eta arrazoiaren eta barne bulkoen arteko oreka aurkitu nahian dabilen pertsonaia bat ezagutuko du.
Bi bala daude eleberrian, eta bala bakoitzak inizial bat du grabatuta gainean. Bala horiekin zer egin, horixe izango da minak barrua jaten dion protagonistaren dilema. Pilatutako sufrimenduarekin zer egin, horixe izan da agian euskaldunon betiko dilema.
Euskara goxo eta dotorean idatzi du eleberria Igerabidek, argi eta zuzen. Askotan landuriko gaiak darabiltza liburuko orrietan eta, horregatik, zenbaitetan ez da zaila aurreikusten hurrena zer datorren. Egitura aldetik, harritzeko gaitasuna eta berritzaile izatea ez dira, beraz, eleberri honen bertute handienak, baina orriz orri interesa mantentzen asmatu du idazleak. Ondo antolatutako trama eta maisuki taxuturiko pertsonaiak lortu ditu Igerabidek.
Ez dio lumak herren egin eta, seguru, liburu hau ez duela hautsak jango.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez