kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Hauts bihurtu zineten / Juan Kruz Igerabide / Alberdania, 2005

Inizialak baletan grabatuta Uxue Alberdi / Deia, 2006-07-14

Bada txiste bat honela dioena:

—Ama, zer gertatzen zaigu hiltzen garenean?

—Hauts bihurtzen gara.

—Hauts? Ba, zenbat hildako dagoen nire ohe azpian!

Horixe gogorarazten digu Igerabidek bere helduentzako lehen eleberrian: zenbat hildako dagoen gure ohe azpietan. Frankismoaren azken urteetara eta trantsizio garaira egin du salto idazlearen lumak, eta urte haiek auzo txiki bateko mutiko herren baten begietatik kontatu dizkigu, herrenka, diktaduraren azken egunetan zegoen aurrera egiteko gogoa eta horretarako zailtasunak irudikatu nahi izan balitu bezala.

Denborak hautsa pilatzen du eta, trapurik pasa ezean, azpiko guztia estaltzen du. Igerabide zapia hartuta aritu da historiako pasarteak garbitzen: hauts artetik atera ditu garai hartako egoera politikoa eta soziala, alderdien arteko ika-mikak, droga kontuak, hiesak zurbildutako lehen aurpegiak…

Auzoko maistra da eleberriaren ardatzetako bat: Adela. Gizarte herren batean bizi den mutiko herren bati buruko herrena baino ezer txarragorik ez dagoela irakasten dion emakume aurrerakoia da Adela. Igerabidek hezkuntzaren garrantzia azpimarratu du eleberrian. Kapitulu askoren hasieran pentsalarien zitak aurkituko ditu irakurleak, eta arrazoiaren eta barne bulkoen arteko oreka aurkitu nahian dabilen pertsonaia bat ezagutuko du.

Bi bala daude eleberrian, eta bala bakoitzak inizial bat du grabatuta gainean. Bala horiekin zer egin, horixe izango da minak barrua jaten dion protagonistaren dilema. Pilatutako sufrimenduarekin zer egin, horixe izan da agian euskaldunon betiko dilema.

Euskara goxo eta dotorean idatzi du eleberria Igerabidek, argi eta zuzen. Askotan landuriko gaiak darabiltza liburuko orrietan eta, horregatik, zenbaitetan ez da zaila aurreikusten hurrena zer datorren. Egitura aldetik, harritzeko gaitasuna eta berritzaile izatea ez dira, beraz, eleberri honen bertute handienak, baina orriz orri interesa mantentzen asmatu du idazleak. Ondo antolatutako trama eta maisuki taxuturiko pertsonaiak lortu ditu Igerabidek.

Ez dio lumak herren egin eta, seguru, liburu hau ez duela hautsak jango.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak