kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Itsaso aurrean / Bingen Ametzaga / Susa, 2006

Exilioaz Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-06-30

Egia esan, txundituta uzten du Bingen Ametzagak egindakoak. Nekaezina, irakurri dut sarrerako hitzen artean, eta nekaezina baino gehiago dela deritzot, haren itzulpen lana. Harrigarria dela esanda ere ez nuke lanaren neurria bere osotasunean hartuko. Shakespeare (erraz esaten da), Stevenson, Wilde, Wordsworth, Baroja maitea, Juan Ramón Jiménez (adiskide izan zuen, oker ez banago), Du Bellay, Descartes, Dante, Eskilo, Horazio, Virgilio, besteak beste. Ez dago batere gaizki horrelako altxorra euskaraz izatea, jakinik erdaraz emana izanik ere, ez duela oso estimazio handia izaten. Baina tira.

Liburua antologia bat da, Bingen Ametzagak berak idatziko poemak biltzen ditu batetik eta berak itzulitakoak, bestetik. Esan beharra dago Ametzagak exilioa ezagutu zuela (halakorik ezagut daitekeen neurrian), ez exilioa ezagutzen gaitza delako, baizik eta exilioak bere ikuspegia ezartzen duelako exiliatuarengan eta eragozten diolako ikusten duena benetako begiz ikusten. Horixe da exiliatuaren lehen paradoxa, zer den ez dakiela, eta horregatik exiliatua, beste errealitate batera egokitzeko ahaleginean, itzultzen hasten da, bestelako errealitatea berera ekartzen saiatzen da, ezagutuko duelakoan, bere egingo duelakoan. Alferrik, ordea, beste errealitatea da harrapatzaile, eta exiliatuak lan egin behar du errealitate horri aurre egiten, itzulitakoa berriro jatorrizkora itzultzen, bera ere berriro onartu nahi ez duen errealitatera etortzen. Exiliatua itzultzailea da, ezinbestean; exilioa hizkuntzen arteko lehia baita, errealitateen arteko kontraesana. Hitzaurrean dio Koldo Izagirrek Ametzaga ezin modernoagoa dela. “Palestinaz, Sarajevoz, Manhattanez, Bagdadez, Lisboaz idazten diguten egungo euskal poetetarik bat ematen du”. Oraintxe jakin dut: egungo euskal poetak exiliatuetarik bat ematen du.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak