kritiken hemeroteka

8.618 kritika

« | »

Gorputzeko humoreak / Angel Erro / Alberdania, 2005

Erroetatik jariatua edo ernea Mikel Asurmendi / Irunero, 2006-06

Gaztetasunaren ospakizuna eta honen gorazarrea egin omen ditu Angel Erro poeta gazteak Gorputzeko humoreak izenburuko poemetan. Humoreak humore, honelako osagaiak bildu, paratu eta apailatu ditu: melankolia, hazia, odola eta tinta.

Itxura batez, lehenbiziko hiruak —melankolia (malenkonia edo tristura) hazia eta odola— iradokitzaileak eta ulergarriak dira, naturaren eta gorputzaren gaiak izaki. Baina tinta? “Eiki” pentsu dut! Tinta ere beharrezko gaia da, poesia eginen badu poetak. Jakina, tinta aspaldion desagertu zen idazteko moldetatik, edo, luma eskuetan, tinta tintontzitik hartze eta paperera eramate ekintza hura behinik behin!

Edonola dela ere, Angel Errok darabilen tinta, odola bezalakoa sumatu dugu: borborka. Erro poeta jantzia da, Eta harkadian ni lehen poesia liburuan agertu zuen legez. Historiaz eta klasikoez jantzia, erroak egungo munduan ditu paratuta alabaina, eta hartara oraingoan egunerokoa ageriago da bere poemetan.

Poesia udaberriarekin lotzea, poesia ekimen kurtsi samartzat hartu daiteke. Erran dezadan horregatik: edozein garaia ona da edertasuna, maitasuna, denbora edota espazioa poema on bat iradokitzeko. Edozein sasoian aurkitzen du poetak inspirazioa, baldin eta paperean isuriko duen tinta, tintazko hitz egokiak bihurtzen baditu.

Poeta honek borrokan dihardu —poetak guztiek legez, naski—. Borroka horretan biluztu da Erro poeta, eta —bigarren eskuko poeta sentitzen dela aitortu izan duen arren— gorputzeko humoreak, umore handiz paratu ditu paperean.

Malenkoniak jota ote poeta? Demagun, poeta poema bakoitzean bere malenkoniaren apur bat lurperatzea edo tintaren bitartez plasmatzea erdiesten duela. Poeta ez da besteren —pertsonaiaren— baitan sartzen, beren baitatik ari da, bere larrutik. Izan ere, poesia, hitza bada ere, neurri batean norbere baitako ahotsa da-eta. Sufritutako eta gozatutako ahotsa edo deiadarra da Angel Errorena, erroetatik jariatua edo ernea.

Liburu honek Espainiako Kritikaren saria ekarri zion Errori. Sariak ez du deus bermatzen, baina gorputzeko (h)umorea(k) ziur alaitzen d(it)uela.

Azken kritikak

Denbora bizigarri baterako
Marina Garces

Irati Majuelo

Jostorratza eta haria
Yolanda Arrieta

Amaia Alvarez Uria

Haize begitik
Mikel Ibarguren

Ibon Egaña

Izen baten promesa
Hedoi Etxarte

Asier Urkiza

Zubi bat Drinaren gainean
Ivo Andritx

Aritz Galarraga

Panfleto bat atzenduraren kontra
Pello Salaburu

Mikel Asurmendi

Denboraren zubia
Iñaki Iturain

Aritz Pardina Herrero

Etxeko leihoak unibertsora
Alba Garmendia Castaños

Irati Majuelo

Izen baten promesa
Hedoi Etxarte

Joxe Aldasoro

Zahartzaroaren maparen bila
Arantxa Urretabizkaia

Aiora Sampedro

Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez

Mikel Asurmendi

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Maialen Sobrino Lopez

Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko abendua

2025(e)ko azaroa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

Hedabideak