kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Gorputzeko humoreak / Angel Erro / Alberdania, 2005

Erroetatik jariatua edo ernea Mikel Asurmendi / Irunero, 2006-06

Gaztetasunaren ospakizuna eta honen gorazarrea egin omen ditu Angel Erro poeta gazteak Gorputzeko humoreak izenburuko poemetan. Humoreak humore, honelako osagaiak bildu, paratu eta apailatu ditu: melankolia, hazia, odola eta tinta.

Itxura batez, lehenbiziko hiruak —melankolia (malenkonia edo tristura) hazia eta odola— iradokitzaileak eta ulergarriak dira, naturaren eta gorputzaren gaiak izaki. Baina tinta? “Eiki” pentsu dut! Tinta ere beharrezko gaia da, poesia eginen badu poetak. Jakina, tinta aspaldion desagertu zen idazteko moldetatik, edo, luma eskuetan, tinta tintontzitik hartze eta paperera eramate ekintza hura behinik behin!

Edonola dela ere, Angel Errok darabilen tinta, odola bezalakoa sumatu dugu: borborka. Erro poeta jantzia da, Eta harkadian ni lehen poesia liburuan agertu zuen legez. Historiaz eta klasikoez jantzia, erroak egungo munduan ditu paratuta alabaina, eta hartara oraingoan egunerokoa ageriago da bere poemetan.

Poesia udaberriarekin lotzea, poesia ekimen kurtsi samartzat hartu daiteke. Erran dezadan horregatik: edozein garaia ona da edertasuna, maitasuna, denbora edota espazioa poema on bat iradokitzeko. Edozein sasoian aurkitzen du poetak inspirazioa, baldin eta paperean isuriko duen tinta, tintazko hitz egokiak bihurtzen baditu.

Poeta honek borrokan dihardu —poetak guztiek legez, naski—. Borroka horretan biluztu da Erro poeta, eta —bigarren eskuko poeta sentitzen dela aitortu izan duen arren— gorputzeko humoreak, umore handiz paratu ditu paperean.

Malenkoniak jota ote poeta? Demagun, poeta poema bakoitzean bere malenkoniaren apur bat lurperatzea edo tintaren bitartez plasmatzea erdiesten duela. Poeta ez da besteren —pertsonaiaren— baitan sartzen, beren baitatik ari da, bere larrutik. Izan ere, poesia, hitza bada ere, neurri batean norbere baitako ahotsa da-eta. Sufritutako eta gozatutako ahotsa edo deiadarra da Angel Errorena, erroetatik jariatua edo ernea.

Liburu honek Espainiako Kritikaren saria ekarri zion Errori. Sariak ez du deus bermatzen, baina gorputzeko (h)umorea(k) ziur alaitzen d(it)uela.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak